POPPETJES

Sinds de verdwijning van het feodalisme en de opkomst van de natiestaat is er gediscussieerd over de relatieve betekenis van personen versus structuren – de termen mochten verschillen, het thema was identiek.

Feodaliteit stond voor soevereiniteit en caprice, voor manipulatie en rücksichtslos optreden, voor loyaliteit en verraad. Dat sociale structuren ook toen de beperkingen van vorstelijk en adellijk handelen bepaalden doet aan het toenmalige gebrek aan discussie hierover niets af. Machiavelli’s Il Principe, gepubliceerd in 1532, vormde het summa summarum van de heersende ideologie van destijds.

Sindsdien ontwikkelden zich, in het kielzog van het kapitalisme, overal statelijke systemen, met als voornaamste functie het polijsten van massa’s en het uitdrukking geven aan hun ‘wil’, dan wel aan hun belangen. De staatsfunctionaris werd meer en meer beschouwd als uitvoerende instantie, tegelijk werd ’leiderschap’ echter een cruciale notie.

Intussen is in ons postmoderne tijdsgewricht de op personen gerichte politieke campagne standaard. Dit levert soms potsierlijke figuren op – louter verpakking, helaas zelf een vacuüm aan intellect en analyse. Denk aan Krankjorum Santorum in de primaries, denk aan Netelenbos hier destijds – de lijst is grenzeloos.

Tegelijk blijken er steeds weer die restricties te zijn. De actieradius van politieke ‘leiders’, eenmaal ‘aan de macht’, is altijd beperkt. Hoe ze daarmee omgaan, houdt direct verband met hun ‘inhoud’ – met hun kennis, inzicht en politiek geschoold tactisch vermogen.

Laten we hopen dat de Partij van de Arbeid deze keer een politieke voorman/vrouw voortbrengt die beide heeft – een juiste, zogezegd ‘aansprekende’ verpakking, maar zeker ook de wijsheid en het inzicht, die hun laatste, helaas gemankeerde leider in zo grote mate bezat. Cohen werd, door gebrek aan politieke vaardigheden, een marionet van rechts. Lachebekje Rutte en vlaflip Wilders zijn hun eigen poppetjes en spelen zichzelf. Veel gelach, veel geschreeuw – maar o zo weinig wol.

Sierksma 23.2/2012