Het is weer zo ver. Een man die zich ‘zenmeester’ noemt en ons vertelt: ‘Zen is helder en beproefd’. Daarom is zen ‘het tegenovergestelde van die moderne vage spiritualiteit’. [Wanningen in de VK van 23.1/2013]
Tja, mijn kop eraf dat ‘meesters’ uit andere zones van die ‘vage spiritualiteit’ hun praktijken als even ‘beproefd’ voorschotelen. Het beproefde recept, zeg maar.
Grappig wordt het wanneer zo’n zenmeester, Rients Ritskes, zichzelf als ‘nuchtere Fries’ afficheert en ‘het zo leuk vindt zogenaamd spirituele zaken wetenschappelijk te vertalen’. De hiervoor benodigde dictionaire zou ik graag eens inkijken.
Maar behalve grappig zijn dit soort meesters vrijwel steeds brutaal. Dat komt omdat ze van hun ideologietje een business maken. Onder het motto no pain, no gain maken zij met hun bedrijfjes winst, terwijl de gain van de klanten tussen hun oren zit en vooral zal bestaan uit ‘baat hebben bij’. ‘Het aantal centra van Zen.nl is in een paar jaar tijd verdubbeld’. De cursusprijs voor een weekje Ameland wordt in de krant niet vermeld, werd vast ook niet gevraagd door de journalist, die het allemaal best wel spannend leek te vinden.
Zen is vast aardig om te bedrijven, maar dat geldt voor veel onzin. Waarom zen onzin is? In slechts anderhalve minuut luistert ‘de meester’ naar de ‘bubbel’ van zijn klant, te weten ‘wat hem hindert en troebleert’. Dan geeft hij hem iets mee om over te mediteren.
Waarom dit onzin is? Het motto is om, net als Bruna bij het tekenen van Nijntje, ‘alles wat niet nodig is weg te laten, en voor wat wel nodig is maximale aandacht te hebben’. Vervelend voor mensen met deze attitude is, dat de wereld, incluis de hoofden en lichamen van de zenpraktikanten, een complex systeem betreft.
Inzicht in die complexiteit wordt niet verkregen door het scheiden van een veronderstelde essentie – ‘wat nodig is’ – van een niet-essentie. Zulk inzicht vraagt nu juist om een – zeker Heer Ritskes! – wetenschappelijke analyse van dat complexe systeem. Zulk inzicht, eenmaal verworven, heeft vrijwel nooit therapeutische waarde.
Zen, al weer zo’n postmodern geloofje – het stiefzusje van de Bhagwan beweging die zo’n beetje am Ende is. Precies dezelfde soort, ‘hoger opgeleide’ volgelingen die in een cursusje no pain no gain verlost willen worden van hun bubbels, schaamte en/of schuldgevoel.
23.1/2013
Sierksma's Sores 
Van harte mee eens, het kan niet vaak genoeg gezegd worden hoe onfris de commerciële spiri-therapeutische kwakzalverij is! Ik heb er een flink aantal mensen zien afknappen, en andere idolaat in deze secte-in-wording ten onder zien gaan. Weinigen zijn er beter uitgekomen dan ze er in gingen. Bijna allemaal zijn ze flink egocentrisch geworden en sociaal onaangepast. Toegegeven, er lopen een paar heel goede mensen rond bij zen.nl, maar het geheel is door Ritskes op een heel onfrisse leest geschoeid.
Humberto Valo