In de VK van 12.3 staat een artikel van David Brooks, overgenomen uit The New York Times. Brooks beweert dat “de aard van de macht fundamenteel is veranderd.” Daarmee bedoelt hij, dat niet meer leiders, tanks en de staat “echte macht” vertegenwoordigen. Het gaat tegenwoordig om “de macht van individuen die hun toestemming kunnen intrekken.”
Merkwaardig genoeg beweert de zelfde Brooks een alinea verder dat “de echte macht in de massa zit.” Die twee grootheden – individu en massa, beide als hoofdfactor – ze zijn niet goed te rijmen.
Tijdens het lezen kreeg ik de indruk terug te zijn in de jaren ’80 van de vorige eeuw. Toen beweerde de Fransman Baudrillard dat “het sociale wel degelijk heeft bestaan, maar niet meer bestaat.” Een soort filosofenversie van Thatchers “de maatschappij – die bestaat niet.” Baudrillard schreef over “de schaduw van de zwijgende meerderheden” die eenvoudig niet meer mee doen, zich aan het sociale en het politieke onttrekken – en zo een macht vormen.
Wellicht leest Brooks Frans, wellicht Baudrillard?
Het probleem met al dit soort hyperalgemene uitspraken is, dat ze nooit waar zijn. Daarvoor is de samenleving – op kleine en op grote schaal – eenvoudig te complex.
De nationale staat functioneert nog steeds. Wel is dat functioneren gecompliceerd door een systematisch doorzettende verweving met andere staten en door de steeds mondialer functionerende economie. Maar nationale staten functioneren – hier in Europa, ginds in de Verenigde Staten van Amerika.
Ook functioneren de Nederlandse gemeenten – misschien niet ideaal, maar ze functioneren. Ook als de opkomst van de kiezers beneden peil blijft, zelfs wanneer ‘een zwijgende meerderheid’ die cijfers naar beneden haalt.
Overigens ben ik veel banger voor de agressie van schreeuwende minderheden. Het geteisem dat de straat op gaat en bijvoorbeeld Burgemeester Lenferink van Leiden dwingt tot concessies die een burger als alle andere burgers onderwerpt aan onfatsoenlijke beperkingen.
Of bang voor dat andere geteisem – de zogeheten voetbalfans die stadions afbreken en/of supporters van de tegenclub lek slaan.
Natuurlijk verandert de structuur van de macht van de staat of die van overheden, natuurlijk functioneert die macht ingewikkelder met de opkomst van sociale media en media überhaupt. Zoals de arts steeds vaker wordt geconfronteerd met patiënten die het in de spreekkamer dankzij www beter denken te weten dan die arts.
Maar dit gaat eerder over tanend gezag, dan over structurele macht. Brooks en Baudrillard lijken die twee vitaal verschillende kwesties een beetje door elkaar te klutsen.
13.3.14
Wanneer u dit blog waardeert, verspreid het via uw facebook, hyves, twitter of andere social media!
Sierksma's Sores 
Plaats een reactie