VERKEERD BEEN

.

Dit zou een mooi exemplaar voor mijn verzameling Verweesde Dingen hebben kunnen zijn, met een plekje in mijn boek over Orphan Objects – dat wil zeggen: indien ik er bij mijn eerste ontmoeting niet al volstrekt zeker van was geweest dat ik wist wat ik zag. Mijn Verweesde Dingen hebben gemeenschappelijk dat ze bij mijn eerste ontmoeting allemaal een mysterie vormden – gevallen van het plotse, het enigmatisch Sublieme, dan wel van het exquise, het onzegbaar Schone. Bij de ontmoeting met een waarachtig Verweesd Object is men met stomheid geslagen.

Toch was ik in dit geval direct al een tikkeltje ambivalent; de keuze was tussen twee interpretaties, zij het elk volgens een al bekende referentie – het was ofwel een vuurtorentje even buiten de kustlijn van de monding van de Charente, bij het Île Madame; ofwel een merkwaardig soort Lanterne des Morts, waarvan kleinere en grotere versies overal in Frankrijk op de raarste plekken te vinden zijn; in het verleden zou men er een licht in ontsteken, teneinde verdwaalde zielen door de nacht te leiden – in feite ook een soort vuurtoren.

De Lanterne des Morts die ik het best ken en die me ook het dierbaarst is, staat in het buurdorp Ciron. Met zijn vijf meter hoogte is het een indrukwekkende verschijning.

.

.

Toch kun je het gruwelijk mis hebben… Of haar verhaal klopt kon ik niet verifiëren; maar een vrouw die over haar tocht naar de Atlantische kust en het Île Madame een klein web-dagboek schreef, vertelt hierin dit. Om vers, in elk geval niet zout water te hebben, werd in de bodem aan de rand van de riviermonding een put van vijf-en-twintig meter diepte geboord. De kleine betontoren op de foto is een soort deksel op zo’n put; om erbij te kunnen komen, werd deze door een smalle, houten loopbrug met de kust verbonden.

.

.

Mijn misverstand, mijn verkeerde lezing van dit verweesde object, werd veroorzaakt door het feit dat in mijn geval zo’n bruggetje ontbrak. Dat moet het intussen hebben begeven, ongebruikt, niet meer ter zake doende. Toch had ik die hypothese van een vuurtoren al onmiddellijk moeten opgeven; de opening erin is naar de kust gericht – licht had noch de dode zielen, maar zeker nooit zeelieden op het wilde water kunnen bijstaan…

Het weg-verklaren van wat een Verweesd Object had kunnen zijn, het ophelderen van het mysterie, heeft steeds iets droevigs. Soms kan het echter ook een eyeopener zijn, even intrigerend als het raadsel dat het even daarvoor nog was. Maar in het geval van mijn onbegrepen Lanterne des Morts zou ik er iets voor hebben gegeven, indien ik de echte functie niet te weten was gekomen. Hoewel een goddeloze ongelovige, hecht ik als dichter sterk aan de ziel – tenslotte toch ook een soort Verweesd Object… De illusie is me dierbaar, dat de ziel kan dwalen, ja zelfs kan verdwalen, om vervolgens met behulp van zo’n minimaal lichtje, ontstoken in een stenen toren, haar weg weer te kunnen vinden.

.

Sierksma, La Roche 30.6/2022