MAAKBAARHEID

Hans Molenaar vindt dat de ECB met haar miljarden aan opkopen ‘haar hand heeft overspeeld’. “De economie beweegt in cycli en los van het beleid van overheden en centrale banken is de Europese economie begonnen aan een herstelfase.” [FD 27.3.15]

Onmiskenbaar iemand, die in de leer ging bij de achttiende-eeuwer Adam Smith, met zijn onzichtbare hand van de markt die wel zorgde voor evenwichten en zo.

De negentiende-eeuwer Marx wees er fijntjes op dat de ‘politieke economie’ van voor zijn tijd steeds opnieuw economische beweging ondergeschikt dacht aan natuurwetten, wetten zoals die in de natuur aan het werk zijn. Hij maakte duidelijk dat het om maatschappelijke zaken ging – economische bewegingen, die de resultante zijn van specifieke vormen van samenleven.

De kapitalistische samenleving levert ons Molenaars ‘cycli’ op – de resultante van allemaal individuele reacties op ontwikkelingen die samen overreacties of onderreacties vormen – en aldus die ‘cycli’. Dat echter ‘de’ economie, waar en wanneer ook maar, als natuurgebeuren zulke cycli vertoont, is onzin.

Of het ingrijpen van de ECB nu zinnig is, ik laat het in het midden. Maar economie is en blijft een politiek-maatschappelijk fenomeen; die zogenaamde economische ‘wetten’ zijn een fictie. En ook al lijkt het kapitalisme zich op de globe te hebben gevestigd – het blijft niets anders dan één der mogelijke maatschappelijke stelsels.

Een stelsel met soms individuele veroorzakers van alomvattende crises. Men denke aan de bankiers die willens en wetens miljarden rotzooi op ‘de mark’ flikkerden – en hele ‘economieën’ meesleepten in de val.

Een mevrouw in de rij op Schiphol die uren moest wachten op haar vliegverbinding – een oponthoud veroorzaakt door een enorme stroomstoring – wachtte gelaten. ‘Ze neemt het niet te zwaar op. “Uiteindelijk kon niemand hier wat aan doen.”’ [VK 28.3.15]

Precies dat is maar de vraag. Iemand veroorzaakte die ‘kortsluiting’ in een megacentrale. Een zogeheten menselijke fout.

Je hoeft niet direct om schuldigen te schreeuwen – mensen die dit direct doen, horen vaak bij de samenzweringsgekken. Maar dat er vaak aanwijsbare oorzaken bestaan, dat politieke beslissingen effect hebben in de economie of dat een stommiteit in een centrale resulteert in vliegvertraging, het blijft ook waar.

Bevalt u dit blog, stuur het aan vrienden en kennissen

Bezoek ook mijn andere blog: sierksmatwee.wordpress.com