De stad op de kaart zetten, zo heet dat op de marketing afdeling van bijvoorbeeld Haarlem waar ik ooit woonde, of van Montmorillon waar ik nu woon. Branding the town, zegt de Amerikaan – als ging het om het ‘in de markt zetten’ van de merken Coke en Nike – “Je kunt er niet zonder!”
Vandaag, toevallig, komt er bij mij een vrouw op bezoek om te kijken of ze kan gissen hoe oud mijn drie verbonden huizen zijn. Ze stammen vast en zeker uit verschillende tijdsgewrichten. Zij schreef ooit een scriptie over de bouwgeschiedenis van de stad, dus het belooft wat. Wel ontdekte ik gisteren, dat haar functie op het stadhuis de titel draagt van Animatrice de l’architecture. Dus werd ze door de gemeente in dienst genomen om de pittoreske architectuur nog verleidelijker te maken voor de toerist dan die al was…
Maar dit stukje gaat niet over Montmorillon. Haarlem is het onderwerp – in het bijzonder de Nieuwe Bavokerk aan de Leidsche Vaart. Daar probeerden ze vorig jaar drie vliegen in één klap te slaan. Hoe zet je tegelijk: en het geloof dat lijdt onder ontkerkelijking; en de met enorm veel geld gerestaureerde, nogal curieuze kerk; en de stad Haarlem in de toeristieke etalage? Het antwoord: Door zeer gesjochten te doen.
.
.
De kerk is, zo te zien, al redelijk raar: een soort postmoderne cocktail van architectonische stijlen, al eind negentiende eeuw verzonnen en uitgevoerd, ver voordat de postmoderniteit en daarmee het postmodernisme in de architectuur haar intree deden.
Maar het is niet genoeg. Moet de marketing man van de bisschop hebben gedacht. Wellicht geholpen door de snelle public relations jongen van de gemeente. Op in de vaart der volkeren! We gaan er een experience van maken! Want dat is, sedert het begin van deze 21e eeuw, de noemer van de courante verkoopstrategie van ongeveer alles: The Experience Economy.
Ga je naar een ‘attractie’ of naar een restaurant, dan is het plezier van de ‘attractie’ of van het eten in dat restaurant op zichzelf niet meer genoeg. Je moet er vandaan kunnen komen met een ‘story’ die je na thuiskomst kunt vertellen aan vrienden en familieleden, die er uiteraard door worden gekitteld om deze ‘ervaring’ zelf te gaan op doen. The Hard Rock Café – zeg maar, het concept groots uitgebreid
Zo zetten we God op de kaart, moeten de bisschop en zijn reclamejongens hebben gedacht. Tijdens mijn dagelijkse ommetje, ditmaal rond de Nieuwe Bavo in Haarlem, liep ik eerst op tegen dit advertentiedoek:
.
.
Eerst denk je even aan een verwijzing naar de religieuze voorstellingen in de glas-in-lood ramen in de kerk; dat is wellicht de betekenis van deze wat overdreven metafoor: Klim naar het licht. Direct daarop liep ik echter op tegen het volgende doek, ook al monsterlijk gespannen tegen het hekwerk:
.
.
Op de afbeelding zie je een soort gouden kroontje tussen de twee toch al foeilelijke torens. Ik raakte de kluts kwijt – tot het moment waarop ik naar de torens zelf keek en daar dit zag:
.
.
De malloten hebben daadwerkelijk een loopbrug tussen de twee torens gebouwd! Volstrekt nutteloos vanuit het perspectief van het uitzicht; je kunt immers de torens altijd al beklimmen en ziet dan precies hetzelfde als wat je nu vanaf die loopbrug kunt zien: Haarlem oostelijk, de duinen westelijk…. Hier wordt een poging gedaan om een kluitje te maken van het allegaartje: god-in-de-hoogte; een enge, zo niet ‘sublieme’ ervaring op een loopbrug; en iets ‘heel bijzonders’, dat de hele stad op de toeristenkaart moet zetten.
De torens zijn er niet mooier op geworden.
.
Sierksma, 28.4/2022 La Roche
Sierksma's Sores 