Je hoeft niet zo’n heel goed geheugen te hebben – en dat heb ik als Alzheimer Light nu eenmaal niet – om je de vrouw te herinneren die in een dierentuin de plaatselijke hoofdgorilla Bokito het hof maakte en hem als neukmaatje zag. Om vervolgens door de grote aap schandelijk misbruikt te worden.
Tja, dat krijg je wanneer je ‘wilde dieren’ namen geeft, moet de directeur van Artis, Haig Balian, gedacht hebben. Dus geven we onze wilde dieren geen naam meer. ‘Haig Balian’ leek me trouwens een prachtnaam voor zo’n ruige rakker als genoemde gorilla.
Het blijkt net even anders te zitten: “Het vermenselijken van wilde dieren, de focus op namen, was hem een doorn in het oog”, aldus de Volkskrant van deze dag. Balian zelve: “Dieren hebben niet dezelfde gevoelens als mensen. We moeten ze in hun waarde laten. Door de namen worden wilde dieren individuen… Namen blokkeren het bredere verhaal.”
Afgezien van de kromspraak van onze directeur las ik zelden groter onzin. Er is ook nog een toelichting: “Het naamloze beleid is onderdeel van de educatieve missie van Artis. De relatie van de mens met de natuur is ‘verziekt’.”
Dat die relatie natuur/mens is verziekt, welzeker – daar staat de ontwikkeling van een globaal kapitalisme, gekruid door enig achterlijk bijgeloof, spijkerhard garant voor. Zou het onthouden van namen aan de ‘wilde dieren’ in een dierentuin er echter voor zorgen dat de middels cyaankali gedode olifanten in Afrika vanaf vandaag gespaard blijven en dat waanwijze malloten her en der andere liefdesprikkelende spullen gaan gebruiken dan hun favoriete ivoorpoeder?
‘Doe me een lol’ zegt de Nederlander in zo’n geval – of hij zou het vroeger gezegd hebben. Ik schrijf het nog steeds. Niet alleen zijn die ‘wilde dieren’ veel meer individu dan directeur Balian het wil, ze verdienen een naam! Ook zijn wij het – de bezoekers – die, zolang er ‘wilde dieren’ in dierentuinen wonen, behoefte aan zulke namen hebben: we kennen die individuen toch. Willen sommigen van hen graag kennen – want alleen geschifte mensen geven krokodillen een eigennaam.
Dat er een steekje los zit aan het plan, blijkt uit het feit dat namen ‘achter de schermen’ gehandhaafd blijven. Anders raken de dierenverzorgers van Artis hun kluts kwijt – tenslotte kennen die de dieren wel degelijk als individu en de naam heet nu opeens ‘efficiënter’. Dit doet weer denken aan een Hollandse oertijd waarin verboden porno door de sigarenhandelaar op de hoek porno in bruine verpakking vanonder de toonbank werd verkocht…
Deze onzin doet denken aan de omgekeerde waan die twee decennia geleden toesloeg. Toen maakten kleine burgers van hun werksters mensen, door ze plots ‘interieurverzorgster’ te gaan noemen. Et cetera. Het zijn voorbeelden van de logomagische waan die velen van ons bevangt – als zou een naam het ‘wezen’ van iets of van iemand dekken. U weet wel: Nomen est omen.
In de sociologie kreeg het zelfs een pseudowetenschappelijke variant – de labelling-theorie. Plak iemand een naam op en hij gaat zich daarnaar gedragen; verander die naam en je kunt zijn gedrag veranderen. De waan van een tijdsgewricht – noem het Postmoderniteit.
Van tweeën één: Of je schrapt Artis cum Balian uit het Amsterdamse uitgaansleven, of je blijft de dieren bij hun geboorte eigennamen geven. Desnoods via aangifte bij de burgerlijke stand.
BEZOEK OOK MIJN ANDERE BLOG sierksmatwee.wordpress.com
Sierksma 2.11/15
Sierksma's Sores 