TERREUR MULTICULTI INTEGRATIE ASSIMILATIE

Fathali Moghaddam is psycholoog en houdt lezingen over terroristen. Hoe wordt iemand terrorist, wat beweegt hem, wat beweegt haar niet? Hij doceert aan Georgetown University in Washington en is hoofdredacteur van Peace and Conflict.

 

Moghaddam denkt dat radicalisering niet het gevolg is van ‘armoedige omstandigheden, discriminatie of gebrek aan stageplekken’. Hij denkt dat ‘persoonlijke karaktertrekken en omstandigheden ook een rol spelen’. Ik zou nadruk leggen op het woordje ‘ook’. Pas de cocktail van omstandigheden (armoede en/of discriminatie en/of stageplekken en/of scholing) – omstandigheden, ik benadruk het, die altijd persoonlijk zijn – zou zoiets als een verklaring kunnen geven.

 

Dat er niettemin een sociologie van het terrorisme voorstelbaar is, een verklaring voor gedrag van hele groepen of groeperingen binnen grotere groepen of groeperingen, het lijkt me nog steeds helder.

 

Het gevoel van ‘onrechtvaardigheid’ wordt er door Moghaddam uitgelicht. [VK 2.12.15] Dat gevoel ‘kan ondraaglijk worden’. Die onrechtvaardigheid zal toch schuilen in de ongelijke kansen op arbeidsmarkt, in school, op de speelplaats et cetera?

 

Dan de strijd c.q. ‘de oorlog’ die we tegen Al Quaida en IS voeren. Moghaddam is bang dat de oorlogsretoriek en de bijbehorende handelingen ‘onze open samenleving, onze eigen democratie gaan ondermijnen’. Hier moeten we denken aan Guantánamo Bay en het infosleepnet van de Geheime Diensten.

 

Wat we volgens hem wel moeten doen: ‘De strijd aanbinden met het miulticulturalisme’. Dit is volgens Moghaddam de grootste boosdoener – het is ‘desastreus’. ‘Het verheerlijkt culturele verschillen in plaats van overeenkomsten’. Kinderen ‘krijgen het erin gestampt dat ze afwijken van de meerderheid. Ze verinnerlijken die boodschap.’

 

Dit lijkt me gestapelde onzin, eern verwarren van korte en lange termijn perspectief.

 

1. Zich keren tegen het elektronische sleepnet van de geheime diensten in het kader van een discussie over het voorkomen van radicalisering van jongeren is een category mistake.
2. Het is aantoonbaar dat intensieve surveillance terreuracties in het recente verleden heeft voorkomen – niet allemaal, zoals puristen wensen, maar voldoende vaak. Dit is het praktische probleem van de veiligheid dat nu moet worden aangepakt om nu iets te bereiken. Ik ben het daarom met de privacy-fanaten niet eens, en dus niet met Obama die het de Dienst heeft verboden om verder te sleepnetten.
3. Dan is er hetgeen we ook nu moeten doen om voor later de kans op radicalisering van vooral islamieten te verkleinen. Scholing, scholing en scholing! En dan voor nieuwe immigranten allereerst in de taal van het nieuwe eigen land; voor 2e, 3e generaties vaak een herscholing in die taal. Ook de opleiding die op werk voorbereidt, dient speciale aandacht te krijgen, dit begint al met adequate begeleiding op de kleuterscholen. En niet te vergeten: adequate werkgelegenheid.
4. Multiculturalisme is echter geen ideologie, maar een gegeven. Met migratie als kenmerk van de nieuwe wereldorde zal het bij elkaar komen en naast elkaar leven van verschillende culturen en geloven voorgoed normaal zijn. Het benadrukken van de overeenkomsten tussen ‘mensen’ is prima, maar kinderen suggereren dat de verschillen minder belangrijk zijn is even gevaarlijk als het omgekeerde. Realisme is het sleutelwoord, denk aan de prachtroman Invisible Man van Ralph Ellison. Weerbaar worden in een wereld waarin je feitelijk een minderheid bent – de sleutel tot een betere wereld. Assimilatie is de verkeerde weg, integratie van verschillen lijkt geboden.
5. Tenslotte laat Moghaddam zijn ‘demokratiecirkel beginnen bij de bereidheid te constateren dat je het wel eens bij het verkeerde eind kunt hebben’. Hoe een cirkel ergens ‘begint’, is me even een raadsel. Dat twijfel een cruciaal onderdeel is van een leefbare en beschaafde samenleving, daarmee ben ik het eens.
6. Echter: Lofti Abdel, in dezelfde krant, meent dat ‘zelfkritiek het Westen juist beschaafd maakt’. Je zou willen zeggen: beschaafd zou kunnen maken. Want aan die zelfkritiek ontbreekt het nu juist vaak bij de politieke haviken die ons oorlogen inrommelen.Vervolgens een ander ‘een huntingtoniaans retoriek’ verwijten en hem beschuldigen van de onoverbrugbare tegenstelling tussen ‘de westerse beschaving’ enerzijds en de ‘oosterse’ beschaving anderzijds is echter niet slim.Er is grosso modo een dergelijk verschil. Waar het de twee religies van christendom en islam betreft idem. Hermeneutiek, de interpretatie leer, werd dankzij het feit dat het christelijke ‘heilige boek’ van de ene taal in de andere en verder moest worden vertaald tot een cruciaal kenmerk van de westerse intellectuele wereld. Dat veel gelovigen daar zelf moeite mee hebben doet hieraan niets af. Ook het feit dat de god van de christenen twee maal een ‘verbond’ met de mens sloot, wat tot twee ‘testamenten’ voerde die elkaar nogal tegenstepreken, is en was aanleiding tot stichtelijke verwarring. Verwarring en twijfel doen nadenken. Wie slechts een zelfde boek als geloofsbron accepteert twijfelt minder of niet.
7. De koran verscheen in het Arabisch en bleef Arabisch – het werd een onomstotelijke tekst van de letter. Er kon alleen worden gediscussieerd over de praktische interpretatie van leefregels, niet over de aard van het hogere of over de verkondiger daarvan. De belangrijkste discussies in de islam gaan over wie de ware opvolger van de profeet was, niet over de letter van het geloof.
8. Dit zijn, dunkt me, belangrijke verschillen. Die benadrukken is nuttig als uitgangspunt voor die cruciale vraag hoe onze scholen moeten functioneren met kinderen uit zoveel verschillende achtergronden en met zulke verschillende geloven in de klas.
9. Bezoek ook mijn andere blog: sierksmatwee.wordpress.com