RENDEMENT EN ONZIN: ARTS, UNIVERSITEIT, VERZEKERAARS

Het vervelende van een steeds slechtere dagbladpers – en daarmee van het verval van journalistiek en van de journalistieke opleiding – is dat de weerslag van een kwestie in de krant veelal de weergave van het probleem is zoals dit door de deelnemers in een conflict wordt geformuleerd.

Dus moeten we het doen met wat studenten onder ‘rendementsdenken’ verstaan – of, om een ander slagveld te noemen, artsen over ‘marktwerking in de zorg’.

Het minste wat je zou mogen verwachten is de vraag “Rendement voor wie of wat?” – er voor het gemak even vanuit gaande dat die term for argument’s sake wordt geaccepteerd.

Zijn het studenten die ergens voordeel van hebben; is het de universiteit waarvan de kas wordt gespekt; of is het ‘de maatschappij’ die van bepaalde maatregelen nadeel dan wel voordeel heeft? Niet onbelangrijk, dit verschil.

Gaat het om de student, dan is het duidelijk dat het aanscherpen van prestatie-eisen door hen wordt gevoeld als bedreiging. Maar bedreiging waarvan? Van een studieweek waarvan slechts 25 uur voor studie wordt gebruikt, de rest voor ‘werk’ en ontspanning? In dat geval – aanscherpen maar.

Zou tegelijkertijd de prestatie van de docenten aan de orde zijn, dan ligt het even ingewikkelder. Publicatiedwang, in het kader van ‘universitair rendement’, een dwang die de aandacht voor de onderwijstaak schaadt? Weg ermee. Maar het opvijzelen van onderwijsvaardigheden, het besteden van tijd aan overleg met studenten over het curriculum? Besteedt er maar meer tijd aan – nu gaat het om inhoudelijk ‘rendement’!

Rendement voor een universiteit die wordt ‘afgerekend’ op aantallen afgestudeerden per tijdseenheid? Dubieuze zaak, daar mag wel verandering in komen. De universiteit is inderdaad geen kennisfabriek of een studentenfabriek. Tegelijk zou je kunnen eisen dat er minder geld aan dure gebouwen wordt uitgegeven – verhoogt het ‘rendement’ van de universiteit weliswaar zeker, maar ten koste van kennistaken. Of je kunt de te hoge salarissen van veelal overbodige kennismanagers eens bekijken…

Bezwaar tegen het afschaffen dan wel samenklonteren van niet ‘rendabele’ studies – te weinig studenten of ‘wat het je eraan?’ – gaat voorbij aan de vraag naar het ‘rendement’ voor een samenleving. Ook al lijkt het geschift om te veronderstellen dat iedereen die filosofie studeert ook professioneel filosofie moet kunnen bedrijven, het lijkt voor de kwaliteit van de samenleving niet slecht wanneer beroepsmensen van welke snit dan ook filosofie erbij studeren.

De artsen. Wanneer de patiënt inderdaad in de benadering van de gezondheidszorg door verzekeraars als een kostenpost wordt gezien, is er iets grondig mis. Het begint erop te lijken. Maar dit is geen reden om het eens te zijn met artsen die het vertikken een contract af sluiten met een ‘zorgverzekeraar’ omdat ze zelf willen bepalen welke medicijnen ze voorschrijven. Hoe goedkoper effectieve medicijnen zijn des te belangrijker de verplichting om die voor te schrijven, dit in plaats van dure merknamen aan te schaffen.

Maar dit dan weer begrijpen in termen van ’marktwerking’, zoals mevrouw Schippers en de VVD dit doen? Onzin. Voorschrijven en marktwerking staan haaks op elkaar. Markt is vooral ideologie en maar zeer weinig realiteit – zelfs op de economische faculteiten waar nogal wat onzin wordt gedoceerd, lijkt dit sociologische gegeven in het economieonderwijs door te dringen.

‘Marktwerking’ zou er zijn voor de verzekeraars; ‘dwang’ voor de artsen. Onzin – ik ben voor het elimineren van elke vergoeding van niet generieke en evidence based medicijnen en behandelingen uit alle pakketten van alle zorgverzekeraars. Ik ben voor staatsdwang – voor het verplichte voorschrijven van de goedkoopste behandeling en de goedkoopste medicijnen; de rest betaalt u maar zelf.

Ik ben voor het laten bepalen van de behandeling in het ziekenhuis door dat ziekenhuis, en door de door het ziekenhuis aangewezen specialisten.

Ik ben voor een door de staat georganiseerde gezondheidszorg, met alle artsen als ambtenaar. Ergo, voor het afschaffen van het vrije beroep ‘arts’.

En ik ben voor de vrije keus van de patiënt van zijn huisarts, omdat hier de vertrouwensband ten principale een rol speelt – zelfs als de keus een onzinarts betreft, bijvoorbeeld een zogeheten ‘antroposoof’. Mits aan de voorgaande voorwaarden is voldaan. In gedachten de Grote Swaab: “Intussen moeten we het effect van de ouderwetse imposante en vertrouwenwekkende dokter als ‘wandelende placebo’ zeker ook niet onderschatten.” [Wij zijn ons brein, 370]

En of u het ‘marktwerking’ wilt noemen of juist ‘staatsdwang’ – het zal me worst wezen. Als het maar zo gebeurt.

Bevalt u dit blog, stuur het aan vrienden en kennissen.

Bezoek ook mijn tweede blog: sierksmatwee.wordpress.com

ARTSEN BINNEN GRENZEN

Dit stukje had ook ARTS IN OORLOG kunnen heten. Vijfhonderd huisartsen hebben nog geen contract ondertekend met zorgverzekeraar VGZ. De huisartsen zijn het niet eens over de vergoedingen voor sommige handelingen.

“Coöperatie VGZ is een zorgverzekeraar zonder winstoogmerk en heeft geen aandeelhouders. Het concern telde vorig jaar 4,2 miljoen verzekerden en een omzet van 10,9 miljard euro (9,9 miljard in 2012).”

Dan is het leuk op Nu.nl ook het volgende te lezen:
“Zorgverzekeraar VGZ, na Achmea de grootste in Nederland, heeft vorig jaar flink meer winst gemaakt. Mede doordat verzekerden minder gebruik hebben gemaakt van zorg dan verwacht, verdrievoudigde het resultaat ruimschoots van 150 miljoen euro in 2012 naar 510 miljoen euro.” Maar: VGZ verlaagt de premie, dat is weer eerlijk.

Minder eerlijk is, lijkt het, de behandeling van de huisarts. “De kosten voor het plaatsen van een spiraaltje is het meest aansprekende voorbeeld: in 2014 kreeg een huisarts daar 55 euro voor, dit jaar is dat 18 euro. De behandeling duurt gemiddeld 20 minuten. Huisartsen waarschuwden al eerder dat patiënten hiervoor voortaan naar het ziekenhuis moeten. De behandeling kost daar enkele honderden euro’s.”

De huisartsen voeren dus een guerrilla.

VGZ vindt dit onzin: “In 2014 stelde de NZa daar een maximumtarief van 55 euro voor. Dit jaar is dat maximumtarief 18 euro. Ogenschijnlijk een aanzienlijke verlaging dus, maar via de verhoging van het inschrijftarief wordt dit al deels gecompenseerd, en daarnaast heeft Coöperatie VGZ in een ander deel van de overeenkomst hier ook nog een extra vergoeding voor opgenomen, zodat de huisarts in totaal hiervoor gemiddeld hetzelfde krijgt als in 2014.”

500 huisartsen hebben nog geen contract ondertekend met zorgverzekeraar VGZ. Gezondheidsredacteur van Nu.NL Rinke van den Brink verwacht dat nog een aanzienlijk deel van de artsen het contract wel tekent en dat er uiteindelijk een groep van ongeveer 180 huisartsen voorlopig blijft weigeren. Die groep laat zich volgens VGZ vertegenwoordigen door een zogenoemde zorgmakelaar, die om de druk op VGZ te verhogen naar de media is gestapt.

Nu vinden ze ook het kleine medium van mijn blog.

Duidelijk is het meningverschil. Maar is het meningverschil duidelijk? Duidelijk is ook dat artsen geen behoefte hebben aan ‘inmenging’ in hun spreekkamergesprekken. Huisarts Patrick Albert. “Wij willen niet in de positie komen dat wij een financieel belang hebben bij de adviezen die wij geven.” Die inmenging zou er zijn, omdat de huisarts wordt gedwongen iemand door te verwijzen naar een ziekenhuis dat generieke, en dus goedkope medicijnen voorschrijft.

Voor de buitenstaanderpatiënt, die helaas in het oog van deze orkaan zit, blijft het lastig om te beoordelen. Zowel de verrekening van kosten is voor hem ondoorzichtig – een positiebepaling dus moeilijk. Maar ook kun je het eens zijn met de druk vanuit de overheid/zorgverzekeraar om massaal over te gaan op generieke medicijnen, met uitsluiting van het gevoel van ‘baat hebben’ bij kostbaarder versies.

Wat hebben het spiraaltje, de generieke medicijnen en de vrije artsenkeuze met elkaar te maken? Lastige vraag.

Mijn stellingname:

1: een beschaafde zorg laat iemand vrijelijk zijn huisarts kiezen (ook als dit een onzinarts is, een antroposoof of zo); 2: doorverwijzing naar het ziekenhuis in de buurt is standaard; 3: in dat ziekenhuis wordt bepaald welke specialist wordt ingezet; 4: het ziekenhuis wordt zo georganiseerd dat overbodige, repeterende kostbare onderzoeken worden vermeden; 5: het ziekenhuis dient standaard generieke, bewezen goede medicijnen voor te schrijven, net zo goed als slechts generieke medicijnen worden vergoed (de antroposoof betaalt de zwevomedicijnen van zijn voorkeur zelf); 6: de zorgverzekeraars worden ontdaan van hun regisserende rol, de overheid neemt deze weer op zich.

Reactie Dokter Van der Stap:

In Zuid-Kennemerland, is Achmea de leidende verzekeraar en hebben de huisartsen in november met hen een strijd gevoerd die enigzins vergelijkbaar is met de huidige perikelen met VGZ in Noord-Holland noord. Veel strijdpunten hebben met waardering te maken, deels het platte geld (zoals het terugdraaien van vergoedingen voor verrichtingen, voorzieningen in de praktijk), maar vooral met immateriele vergoeding, ook wel respect genoemd.
Zo is de opstelling van Achmea; wij bepalen de voorwaarden – jullie tekenen bij het kruisje, niet bepaald goed gevallen bij de huisartsen.
Achmea heeft geprobeerd de huisartsen te laten tekenen voor een contract waarbij onduidelijk was welke (financiele) vergoeding stond voor het overnemen van tweedelijnszorg door de eerste lijn, terwijl de verplichting dit te doen, wel werd geeist. Dat zou betekent hebben dat ik extra personeel/uren moet contracteren om het werk gedaan te krijgen maar geen enkel inzicht zou hebben of ik die kosten ook zou kunnen terugverdienen. De hoogte van de vergoeding zou ergens in de loop van 2015 bekend gemaakt worden. Verder zou de huisarts worden afgerekend (=gekort in vergoeding) als zou blijken dat vanuit de tweede lijn te weinig patienten zouden worden terugverwezen naar de eerste lijn.
Achmea wilde verder ook inhoudelijk inzage in de patientendossiers, om te kunnen controleren of er geen frauduleuze declaraties door huisartsen gedaan zouden worden. Nog afgezien van het wantrouwen dat Achmea hierdoor uitspreekt jegens de huisartsen is een dergelijke eis een grove schoffering van de privacy van de patienten.
Gelukkig heeft Achmea op de meeste punten ingezien dat ze met hun eisen een paar stappen te ver waren gegaan en hebben ze de huisartsen een contract aangeboden waarin betere afspraken gemaakt zijn.

Wat de zorgverzekeraars en de overheid verbetering van zorg noemen (“beperking vrije artsenkeus zorgt er juist voor dat alleen de beste artsen een contract krijgen”) is feitelijk een bezuinigingsmaatregel. Artsen/ziekenhuizen worden tegen elkaar uitgespeeld. Er zal best hier en daar een gaasje te veel worden gebruikt of zelfs overbodig onderzoek gedaan worden, maar ik denk dat de meeste bezuiniging eerder bij de witte boorden dan bij de witte jassen te halen is.
De reclamecampagne van zorgverzekeraars nederland en de rijksoverheid; “de zorg wordt beter” is een droeve illustratie van de kromtaal van Schippers en haar vazallen.

Bevalt u dit blog, stuur het aan vrienden en kennissen
Lees ook mijn andere blog: sierksmatwee.wordpress.com