GEREFORMEERDE ORTHODOXIE

Zou het nu gereformeerde humor zijn of journalistieke dommigheid. Dion Mebius opent een artikeltje over gereformeerden en inenting met het volgende oliedomme zinnetje:

 

“Een letterlijk verbod op inenting is niet in de Bijbel te vinden.”

 

Tja, toen die bundel boeken door een verzameling Roomse Paters als zijnde ‘De Bijbel’ werd samengeteld, bestond inenting nog niet.

 

Maar ik begrijp dat steeds meer ‘bevindelijke gereformeerden’ tegenwoordig zichzelf en hun kinderen laten inenten. Met verwijzing naar de Bijbel, waarin niet letterlijk staat dat het niet mag. Dat er wel in staat dat je als mens niet aan de schepping mag komen omdat deze geheel des Heren is, blijkt niet meer voldoende om ze van dit schandelijke knutselen aan die schepping af te houden.

 

Herschreven orthodoxie – de nieuwe Reformatie.

 

Het gaat hier dus om zowel hypocrisie als om repeterende idiotie. Of je nu wel of juist niet iets letterlijk in een Heilig boek hoopt te vinden, verandert niets aan het feit dat je in een Heilig Boek gelooft, dat weliswaar eeuwen her werd geschreven, maar dat voor jou nog steeds ‘geldt’.

 

In deze orthodoxe kijk op De Schrift schuilt een radicale ontkenning van geschiedenis als een sociaal fenomeen. Hoe je het ook went of keert, voor de orthodoxe gelovige – met zijn hand op Bijbel of Koran – is de geschiedenis immers een door God bestierd verloop der dingen.

 

Dit bracht arme jongens als AR-Aantjes in de Waffen-SS. Immers, elke machthebber is volgens deze orthodoxie een door de Here boven ons gestelde heerser. Die moet je gehoorzamen, zoals je Hem en Zijn Boek gehoorzaamt.

 

Trump? Een clown die ook door God is aangesteld. De Here heeft tijdelijk even behoefte aan wat circus. Zelfmoordaanslagen? Voor de ene orthodoxe malloot een zegen van Hem, voor de andere orthodoxe malloot Zijn straf voor teveel eigen zondigheid.

 

Wat dan weer echt grappig is? Te lezen dat, terwijl steeds meer bevindelijke gereformeerden zich tegenwoordig wel laten inenten, steeds meer ongelovige Thomassen het juist niet willen laten doen [VK 23.2.17]. Die nieuwe ongelovige geloven in Ietsismen zweren bij hysterische kakelkutten die beweren dat De Politiek ‘chips’ bij meisjes laat inspuiten. Of in een andere samenzweringstheorie.

 

God, wat is De Mens het spoor bijster! Zoveel is zeker. Bijna krijgt deze professioneel ongelovige behoefte aan wat bevindelijke overtuiging en steilheid: Heer, zegen deze gekken en maak hen wijzer!

 

Sierksma 3.2.17

ZUCKERBERG: CHARITAS OF FILANTROPIE

In het alledaagse woordgebruik worden ze door elkaar gehaald, charitas en filantropie. Toch is er een subtiel historisch onderscheid.

 

‘Charitas’ aldus een krantenartikel over Gates en Zuckerberg, ‘kent een lange traditie onder Amerikaanse superrijken’. Ook wordt gesproken over ‘liefdadigheid’. [VK 3.12.15] Me dunkt, bedoeld wordt filantropie. Geslaagde Amerikanen schiepen en scheppen meestal fondsen en instellingen die ‘goed zijn voor de mensheid’ in algemene zin. Een Harkness Foundation bijvoorbeeld, die via haar Commonwealth Fund beurzen verdeelt – ooit aan Europeanen van een onvervalst linkse signatuur, uw schrijver weet het.

 

Of zoals Gates en Zuckerberg het tegenwoordig doen: Het scheppen van instituten die medische onderzoek doen, onderwijsverbeteringen nastreven en wat dies meer zij – ‘voor de mensheid’ [de ‘anthropos’ in het combiwoord ‘filanthropie’].

 

Deze rijken zorgen niet meer zelf voor hun naaste, of het moet de nieuwe baby van de Zuckerbergs zijn. Het begrip ‘naaste’ verwijst naar een historische orde van directe, persoonlijke loyaliteit. Het verder helpen van de mens of de mensheid past in de Moderne orde van de vanzelfsprekend anonieme solidariteit; men is solidair met onbekende anderen, denk aan sociale verzekeringen.

 

De notie van charitas is, zeker in Europa, geassocieerd met de oorspronkelijk middeleeuwse, persoonlijke zorg voor zieken en ouden van dagen, veelal georganiseerd vanuit kerkelijke instanties. Charitas was van De Kerk, de in de Middeleeuwen enige kerk, de Roomse. Burgers zorgden voor iedere minder bedeelde of zieke, ongeacht status of geloof.

 

De term filantropie stamt weliswaar uit het Oude Griekenland, maar kwam voor zover ik heb kunnen nagaan pas in zwang in de Moderniteit. Na de reformatie kreeg onder alle gezindten, zeg maar, ‘soevereiniteit in eigen kring’ voorrang, mede het gevolg van de venijnige strijd van ‘Calvijn’ tegen ‘Rome’. Filantropie in de aangegeven solidaire zin van het woord ontstond als overkoepelende beweging – zonder rekening te houden met geloof, politiek of wat dan ook.

 

De Amsterdamse ‘hoogleraar filantropie’ – jawel – Theo Schuyt ‘prijst Zuckerberg en de andere vrijgevige miljardairs’. Die ingrepen van de rijke filantropen zijn ‘vaak effectief, ze hoeven geen verantwoording af te leggen en kunnen dus investeren in veelbelovende maar riskante plannen’.

 

Bezwaar tegen hun geldelijke bemoeienissen met de mensheid zou zijn dat dit tevens gebeurt uit eigen belang – om de na-ijver van de minder succesvolle mensen wat te dimmen. So what! zou ik zeggen.

 

Ook hoeven ze op deze manier minder belasting te betalen. Tja, minder belasting voor slechts het vergeven geld dat in dergelijke plannen en instellingen wordt gestoken, niet voor wat hen resteert. Ze bepalen liever zelf wat er met hun geschonken geld gebeurt dan dit over te laten aan de overheid. Een wijze gedachte in landen, waar niet geoormerkte giften of overdrachten aan de staat ten minste voor een deel verdwijnen in oorlogsvoering.

 

Eén kritiekpunt, ik denk van de hoogleraar filantropie, is de moeite waard. Vooral de mediarijken zoals Gates en Zuckerberg zouden ‘een te grote vinger in de pap van het onderwijs krijgen’ en daarmee de vorm en de inhoud daarvan in wellicht ongewenste richting kunnen beïnvloeden – die van ‘teveel nadruk op computers en toetsen’. Of dit zo is, is onderwerp van een nieuwe discussie.

 

Geschiedenis – dat rare, viscose goedje waar we nooit vanaf komen. ‘Jonge Surinamers’ denken van wel, ‘die vinden de Decembermoorden in Suriname vooral iets uit het verleden’ [VK idem]. Net als de schurk Bouterse die ze massaal tot hun president verkozen, zetten ze liever een duistere zonnebril op die hen elk zicht op geschiedenis ontneemt en daar mee op Verlichting.

 

Bezoek ook mijn andere blog: sierksmatwee.wordpress.com

3.12.15

PEDANT PROMOVEREN IN DELFT

Wanneer iemand als Thatcher aantoonbare onzin uitkraamt verbaast dit niet. Het is een politiek instinct. There is no such thing as society kraaide ze lang geleden. Een maatschappij bestaat niet. Voor politici zijn feiten het zelfde als ideologische meningen. Een verstokt ‘liberaal’ zoals Thatcher ‘vindt’ nu eenmaal dat er slechts individuen zijn, die met elkaar om de beste plekjes knokken. Geen samenleving, maar oorlog.

Wanneer ik tijdens de verdediging van een heus universitair proefschrift, in de Heilige Hallen van de Technische Universiteit te Delft, soortgelijke onzin van een promovendus aan moet horen zonder dat een hooggeleerde opponent daarvan gehakt maakt, dan is het ernstiger gesteld.

Daar beweerde – na een vraag over geschiedenis en tijdbalken – iemand dat ‘het verleden slechts in je herinnering bestaat’, zo’n kreet uit een of andere oosterse filosofie. Op zoek naar het Pad, voor altijd slechts levend in het hier en nu. Verleden en toekomst zijn louter illusies. Misschien aardig voor de gelovige, maar ongepast gebazel voor een promovendus.

Geschiedenis is een zwaarwichtig gegeven – het omringt ons in de vorm van sociale instituties die we met zijn allen dagelijks en onontkoombaar leven. In die sociale instituties legt het verleden beslag op ons bewustzijn en op ons gedrag.

Ook het persoonlijke verleden is zo’n zwaarwichtig gegeven. In je karakter en in je vooroordelen van ‘nu’ laat zich dit verleden voortdurend gelden. Alleen de onzinverkoper, allicht een psychotherapeut van bepaalde snit, zal een ander mens vertellen dat de hoogste wijsheid eruit bestaat in te zien dat je verleden slechts een ‘fictie’ is.

Het mocht dan ook niet verbazen dat de betrokken promovendus, een pedante ijdeltuit, als een dandy kek naast het katheder ging staan en daar een pose aannam. Ook sprake hij regelmatig de hooggeleerde opponenten niet met hun titel aan, of hij onderbrak ze. Blijkbaar schijt aan de hele ceremonie… Een gotspe.

Voor zover we nog een beschaafde samenleving hebben, hangt deze volledig af van dergelijk oude gewoonten waarin waardering of zelfs eerbied voor verheven waarden zoals in dit geval wetenschappelijke kennis tot uitdrukking komt.

23.12/2012