Tag Archives: Kapitalisme

TONEN IN EIGENDOM

14 nov

Onder de titel ‘money, money, money, maar niet voor de maker’ bericht het ochtendblad over auteursrecht en muziek. [VK14.11.15] Ik besef het: heel wat minder belangrijk dan het bericht op de eerste pagina’s over de vier aanslagen in Parijs. Maar daarover valt niet veel zinnigs te schrijven.

Dus: Noten in Eigendom.

‘Componisten moeten toestaan dat de topmannen van de reclamemuziek-bureaus ook als componist worden opgevoerd’. Bij reclamemuziek denk ik dan eerst: So what? Maar dat is onzin, een componist is een componist en dat blijft hij ook als er poen mee is gemoeid. Dus is wat deze zin beschrijft een gotspe.

Auteursrecht ontstaat automatisch, louter door het maken van een werk. Als jij een muziekstuk componeert ben jij de auteur van de compositie. Zodra het werk gemaakt is, rust daarop auteursrecht. Het gros van de Nederlandse muziekauteurs heeft zijn rechten overgedragen aan Buma/Stemra.

Het gaat niet alleen om makers van jingles, ook ‘klassieke’ componisten hebben ermee te maken. Nota bene hun eigen organisatie Buma Stemra is keer op keer verwikkeld in onverkwikkelijke affaires betreffende geld.

Slordig taalgebruik negeert het grondige verschil tussen ‘eigendom’ en ‘bezit’. Eigendom is van een zeg maar ‘racistische’ orde. De grondeigenaar, de fabrikant, ook de eigenaar van een auto – ze beschouwen iedereen die in de buurt komt of over hun muur heen klimt als van een vreemde planeet, als hun prooi, ongeacht of het om een dier of om een mens gaat. Eigenaren vormen een ras apart.

Wie echter iets bezit is niet vanzelfsprekend de eigenaar. Als alles klopt, maakt hij juist liefdevol gebruik van dat bezit – hij verzorgt het, hij bemint het, hij leent het uit of hij schenkt iets weg. Op land en in de fabriek verrichten meestal anderen, niet-eigenaren de arbeid. Wie iets bezit – gereedschap, een rijdier, grond – werkt veelal met liefde, zich aanpassend aan de eisen der dingen, ook als hij niet de eigenaar ervan is.

Mimesis, reciprociteit, do ut des, ik geef opdat jij geeft!

Eigendom is een juridische categorie: een eigenaar heeft jurisdictie over wat er met zijn eigendom al dan niet gaat gebeuren, hoe het gebruikt moet worden en waartoe. Ook heeft hij zeggenschap over het product dat met zijn eigendom wordt geproduceerd. Bezit van iets verwijst juist naar het vermogen om er op een bepaalde manier gebruik van te maken, dank zij zelf ontwikkelde kennis en vaardigheden die zowel zelfbeheersing, als de beheersing der dingen mogelijk maakt. Van groot belang is, dat wie iets bezit vanzelfsprekend kennis heeft van de eigenschappen van de dingen waaraan hij zich zal moeten schikken om ze te kunnen beheersen. Denk aan de kwaliteitsruiter op zijn paard, de schermer met zijn floret, de arbeider en zijn gereedschap.

Bezit is kortom een reciproque verhouding van twee verschillende, maar gelijkwaardige grootheden die samenkomen, waarbij de bezitter beseft dat hij het ding nooit volledig naar eigen evenbeeld kan maken. Eigendom tendeert veeleer naar gelijkschakeling, volledige onderschikking van dingen en mensen aan de ruimte- en tijdscoördinaten van de eigenaar. De eigenaar wil zijn wil opleggen; de bezitter kent de wijsheid van het “Niet mijn wil – de Uwe”.

De componist, de maker der tonen is vanzelfsprekend de bezitter en in eerste instantie ook de eigenaar. Door die overdracht van zijn auteursrecht aan een instelling splitst hij die twee aspecten.

Dat in de postmoderne kapitalistische maatschappij misbruik van die splitsing wordt gemaakt, kan niet verbazen – dit kapitalisme is er op gebaseerd.

Dat echter een of andere poenmalloot doorgaat voor ‘componist’ is en blijft van de gekke. Als gezegd: taalsubtiliteit is vreemd aan dit

tijdsgewricht van de logomagie.

BEZOEK OOK sierksmatwee.wordpress.com

Sierksma 14.11.15

MAAKBAARHEID

28 mrt

Hans Molenaar vindt dat de ECB met haar miljarden aan opkopen ‘haar hand heeft overspeeld’. “De economie beweegt in cycli en los van het beleid van overheden en centrale banken is de Europese economie begonnen aan een herstelfase.” [FD 27.3.15]

Onmiskenbaar iemand, die in de leer ging bij de achttiende-eeuwer Adam Smith, met zijn onzichtbare hand van de markt die wel zorgde voor evenwichten en zo.

De negentiende-eeuwer Marx wees er fijntjes op dat de ‘politieke economie’ van voor zijn tijd steeds opnieuw economische beweging ondergeschikt dacht aan natuurwetten, wetten zoals die in de natuur aan het werk zijn. Hij maakte duidelijk dat het om maatschappelijke zaken ging – economische bewegingen, die de resultante zijn van specifieke vormen van samenleven.

De kapitalistische samenleving levert ons Molenaars ‘cycli’ op – de resultante van allemaal individuele reacties op ontwikkelingen die samen overreacties of onderreacties vormen – en aldus die ‘cycli’. Dat echter ‘de’ economie, waar en wanneer ook maar, als natuurgebeuren zulke cycli vertoont, is onzin.

Of het ingrijpen van de ECB nu zinnig is, ik laat het in het midden. Maar economie is en blijft een politiek-maatschappelijk fenomeen; die zogenaamde economische ‘wetten’ zijn een fictie. En ook al lijkt het kapitalisme zich op de globe te hebben gevestigd – het blijft niets anders dan één der mogelijke maatschappelijke stelsels.

Een stelsel met soms individuele veroorzakers van alomvattende crises. Men denke aan de bankiers die willens en wetens miljarden rotzooi op ‘de mark’ flikkerden – en hele ‘economieën’ meesleepten in de val.

Een mevrouw in de rij op Schiphol die uren moest wachten op haar vliegverbinding – een oponthoud veroorzaakt door een enorme stroomstoring – wachtte gelaten. ‘Ze neemt het niet te zwaar op. “Uiteindelijk kon niemand hier wat aan doen.”’ [VK 28.3.15]

Precies dat is maar de vraag. Iemand veroorzaakte die ‘kortsluiting’ in een megacentrale. Een zogeheten menselijke fout.

Je hoeft niet direct om schuldigen te schreeuwen – mensen die dit direct doen, horen vaak bij de samenzweringsgekken. Maar dat er vaak aanwijsbare oorzaken bestaan, dat politieke beslissingen effect hebben in de economie of dat een stommiteit in een centrale resulteert in vliegvertraging, het blijft ook waar.

Bevalt u dit blog, stuur het aan vrienden en kennissen

Bezoek ook mijn andere blog: sierksmatwee.wordpress.com

ZIEK ZORGKAPITAAL

18 dec

Eerst wilde ik als titel boven dit blog schrijven: ‘Het zieke gezicht van het kapitaal’. Beetje te lang, beetje te moedwillig.

Het zou wel de gedachten van het trio PvdA-boosdoeners weergeven, de Bende van Drie – Duivesteijn, van wie we nu in elk geval weten dat ook hij ziek is, Ter Horst en Linthorst. Ze stemden het zorgwetsvoorstel van Minister Schippers af, omdat ze van mening zijn dat hiermee de zorgverzekeraars nog meer macht krijgen, ‘teveel macht’.

Je zou hen wel even moeten vragen waarom ze dan al die tijd zijn meegegaan in het al eerder toekennen van ‘veel macht’ aan deze grote kapitalisten. De PvdA – ik schreef het al – liet zich in het pak naaien. Bos en Samson hielden bij de (in)formatie uitverkoop van sociaaldemocratische principes.

Een belangrijk principe was steeds – publieke goederen zoals zorg, post een openbaar vervoer laten beheren door de staat. Er is niets meer van over. Het kabinet van Samson vormt de sluitsteen van de ruïne.

Nu deze intussen zelf al van een politieke toekomst beroofde Bende van Drie op de valreep de kont tegen de krib heeft gegooid, krijgt eindelijk ook dit zieke kabinet als zaakwaarnemer van het zorgkapitalisme een gezicht. Het gelaat van een zieke minister, de vrouw wier politieke dood in haar gelaat staat geschreven. In elk geval haar angst daarvoor…

DSCF1468

VVD-Minister Schippers op 17 december 2014 op bezoek bij VVD-Premier Rutte

Een brutaal wicht was en is het. Dat zijn van die mensen die het altijd ‘verdommen’, die denken dat ze met een compromis bezig zijn wanneer ze iemand pootje lichten en die op hun achterste benen gaan staan wanneer ze hun zinnetje niet krijgen.

Dat dit kabinet mag klappen.

Bevalt u dit blog, stuur het door aan vrienden en kennissen
Bekijk ook mijn andere blog: sierksmatwee.woordpress.com

MORAAL EN REGEL

9 feb

In een opinieartikel in het FD poneerden Arjo Klamer en George Möller de volgende stelling: “Gedrag slaat over van irrationaliteit naar immoraliteit en dat wordt bestreden met regels.” [7.12.13] Ze vinden dit een slechte zaak.

Behalve het onbeholpen Nederlands, waarop ik in elk geval Klamer wel eens eerder betrapte, snap ik deze keer geen bal van het door de auteurs beweerde.

Hoe kan gedrag irrationeel zijn? Denken kan meer of minder redelijk zijn, zich meer of minder houden aan logische maatstaven van begrijpelijkheid. Gedrag is gedrag; noemt iemand het irrationeel, dan gebeurt dit meestal omdat hij zich zelf anders zou gedragen.

Waarom “irrationaliteit overslaat naar immoraliteit” is ook weer zo’n taalnummertje. Stel dat we precies weten wat irrationaliteit en immoraliteit precies betekenen – en met Arjo weet je dat nooit zeker – dan is de vraag of dit ‘overslaan’ vanzelf gaat of dat hiervoor juist bepaalde omstandigheden nodig zijn.

Mij komt het voor dat het kapitalistische systeem per se onrechtvaardig is, per se ongelijkheid produceert en dit per se in stand houdt, dat het systeem per se draait om een reeks deelsystemen die per se tegen elkaar in en/of langs elkaar heen werken en die elk op zich per se volstrekt onverwachte typen crisis kunnen produceren die ervoor zorgen dat het kapitalisme als macro socio-economisch systeem per se onevenwichtig en crisisgevoelig is.

Dat hiermee de ideale voorwaarden zijn gegeven voor het misbruiken van al die onregelmatigheden en crises door zeg maar ‘immorele’ typen – het staat buiten kijf.

Dat het van een Bilderbergachtige onzin is dat, zoals Klamer en Möller het schrijven, “bankiers van deze periode gebruik moeten maken door te rade te gaan bij wijsheden die de westerse, maar zeker ook de oosterse beschaving te bieden heeft, [] als bijdrage aan een goed moreel kompas en het herstel van vertrouwen” – me dunkt, het onzingehalte hiervan staat ook vast.

Wanneer u dit blog waardeert, verspreid het via uw facebook, hyves, twitter of andere social media!
9.2.14