BUITENAARDSE MONSTERS of BOERENLEED

In 1938, nam theateracteur Orson Welles deel aan een radio dramatisering van H.G. Wells’ roman The War of The Worlds – tijdens het piekuur met de meeste luisteraars. Pas later werd hij een beroemd filmacteur. Voor de radiomicrofoon las hij zijn script zo indrukwekkend goed voor, dat luisteraars inderdaad geloofden dat Marsmannetjes in Amerika waren geland – een ervaring die ongeveer hetzelfde doemgevoel moet hebben opgeroepen, als zoveel decennia later het instorten van de Twin Towers, geruïneerd door buitenlanders. Tenslotte is het territorium van de USA God’s Own Country, slechts bedoeld voor blanken, een paradijselijk geschenk van onze Lieve Heer aan Christelijke Europeanen, uiteraard vergezeld van hun even blanke Eva’s. Het werd een paar eeuwen door Amerikanen beschouwd als onaanraakbaar…Toen ze Welles op de radio tekeer hoorden gaan, zwermden ze de straat op – in bolle paniek.

Het kan niet slechts de economische crisis geweest zijn die deze hysterische paniek voedde, ook al ontwrichtte die nog steeds het land. Mensen waren intussen aan die crisis gewend, de Great Crash die al in 1929 begon.

Ik durf de hypothese aan dat dankzij een rare cocktail van ideologische en geografische factoren, Amerikanen altijd al het slachtoffer zijn geweest van waandenkbeelden, in het bijzonder wanneer ze paranoïde gebeurtenissen verzinnen zoals invasies door aliens, vijanden onder je bed, communisten in je kantoor, pedofiele Demoraten die je kinderen verkrachten et cetera. McCarthy, vanzelfsprekend samen met zijn maatje Nixon, bespeelden dit orgel op vileine wijze; sindsdien praktiseren hun leerlingen het vogel verschrikken en angst aanjagen.

Amerikanen kennen een lange geschiedenis van sektarisme – alle religie tendeert ernaar tot sekte te worden, dit vicieuze tandem van afsluiting en uitsluiting, de twee bubble oplossingen voor wat Erich Fromm ‘de angst voor de vrijheid’ heeft genoemd. Die uitdrukking verwijst naar een diepgewortelde angst, die werd gevoed door de langdurige oorlogen tegen de oorspronkelijke bewoners van Amerika, Indianen die er al woonden voordat het territorium door Europeanen werd bezet en opeens werd verondersteld slechts bedoeld te zijn voor de Blanke Man. Daarbij komt de eenzame uitgestrektheid van de USA, waarin iemands ziel al te gemakkelijk zoekraakt, hetgeen die angst voor de vrijheid verder aanwakkerde. Des te overdrevener prijzen de Yanks Vrijheid in abstracto aan…

Die al vroeg aanwezige sektarische verslaving aan Fake News – al was het alleen maar het ongebreidelde, naïeve want letterlijke geloof in de boodschap van het Evangelie – is alleen maar sterker geworden en werd in deze failed nation recentelijk maar al te makkelijk gepopulariseerd door de hedendaagse Trumpiaanse informatieoorlog. Amerika is het land waar de kunst van het adverteren werd uitgevonden. Denk aan Roger O. Thornhill’s pointe, in de film North by Northwest, dat “in de wereld van het advertentiewezen zoiets als liegen niet bestaat – er is slechts sprake van nuttige overdrijving.” Vervolgens werd de advertentie industrie de meest effectieve motor van het kapitalistisch consumentendom.

Voor de objectieve buitenstaander, die slechts probeert te observeren, blijft het verbluffend waarin Amerikanen al niet in weten te geloven – zowel op het gebied van de godsdiensten, als inzake wat hen door commerciële verkopers wordt beloofd. Wellicht gaat het niet te ver, om het Amerikaanse adverteren niet slechts als een geloofsartikel te beschouwen, maar tevens als de politieke kern van het in de USA-Constitutie beleden recht op vrijheid van meningsuiting.

Deze merkwaardige acceptatie van de merkwaardigste soorten informatie kan echter kwalijke, zo niet gewelddadige gevolgen hebben. Jean Baudrillard wees ooit op het rampzalige effect van het zogenoemde ‘Tonkin Incident’ – een in de media gefalsifieerde ‘invasie’ in Vietnamese wateren door Vietnamese schepen die vervolgens in verondersteld internationale wateren Amerikaanse schepen aanvielen. Het werd de proloog voor de officiële deelname van de USA aan de Vietnamese oorlog, een fake voorwendsel, zo niet een alibi voor politici die zo konden doen wat ze toch al wilden doen. Hooggeplaatste functionarissen logen het congres voor.

Je kunt ook denken aan het beruchte ‘Powell Point’ – de in elkaar geflanste serie ‘opnamen’ die aan het congres en later aan de VN werden getoond, van wat Frank Zappa guitig de muffins of mass destruction zou noemen – dit, door de Amerikaanse Generaal Colin Powell, die zelf werd belazerd door de eigen CIA. Het leidde tot het besluit Irak te bombarderen en binnen te vallen – alweer een Amerikaanse oorlog op vreemde bodem. De Amerikanen – opnieuw zelf de aliens.

Vandaag, na mijn wandeling door de velden en heuvels van la France Profonde, is echter een ander soort buitenaards monster voor mij van groter belang – aliens, waarachtige Frankensteinse monsters, die wel degelijk werden geboren in de USA. Vandaar de inleiding hierboven.  In dit geval gaat het niet om waandenkbeelden, maar om echte Tovenaars- Machines waarmee – hun gewoonte getrouw – de leerlingen aan de haal gingen zonder de monsters nog te kunnen temmen, monsters die almaar groeiden en agressiever werden. Aanschouw de alien, als het ware een giftige slang, waarmee ik vanochtend op mijn wandeling in het Paradijs werd geconfronteerd:

.

.

Al voorafgaande aan de Eerste Wereldoorlog begonnen Amerikanen met het uitvinden en produceren van dergelijke buitenaardse wezens voor hun agrarische industrie in wording – tractors, oogstmachines, combines… In het begin waren het echter nog vrij kleine dingen, met schattige kleine banden en een leuk stuur. Dit type tractor zag ik nog in de garage van mijn grootvader in Friesland, onmiddellijk na de Tweede Wereldoorlog; hun productie ging daaraan al vooraf:

.

.

Daarna begonnen ze decennium na decennium steeds meer Dinosaurus-achtige proporties te krijgen, weliswaar niet antediluviaans, maar al te hedendaags en zeer werkelijk. De American dream of dreams, ook wel genaamd ‘Kapitalistische competitie’, zorgde voor de snelle verspreiding van deze monsters over de hele wereld. Aanschouw hun omvang nu:

.

.

In de mijnbouwindustrie groeiden de machines helemaal buiten hun voegen, zoals dit enorme monsters aantoont dat te zien is in de film Koyaanisqatsi. Zulke machines hebben banden die tweemaal zo hoog zijn als de lengte van de man die hen bestuurt:

.

.

Boeren waren altijd en overal reeds conservatief, echter nog conservatiever in Amerika – het zijn daar anti-statelijke, conservatieve anarchisten, evenzogoed als christelijke fundamentalisten. Ze hebben echter een excuus om zo te zijn verworden, een alibi dat kan worden samengevat in de formule van De Kapitalistische Industrialisering van de Landbouw, een proces dat hen via de omweg van de banken in een dodelijke houtgreep nam.

Elke generatie van deze agro-monsters moest immers worden gefinancierd. Marx’ wet van de ‘morele slijtage’ van machinerie gaat in dit geval op: het ‘ouderwets’ worden van uitstekend functionerende machines, eenvoudig omdat nieuwe, later uitgevonden machines productiever zijn, en het dus onvoorwaardelijk nodig wordt om deze aan te schaffen en de ouder machines te vervangen, op straffe van uitsluiting door de markt. Dus – de gang naar de bank en het vragen om een lening. Paradoxaal genoeg hebben al die conservatieve boeren met hun gemekker over staatsbemoeienis het vooral over hun veroordeeld zijn tot een schuldenlast aan de private banksector.

Aldus, staan daar opeens langs fraaie landelijke paden door mijn zoet Frankrijk van die gruwelijk grote machines; en aldus denderen de monsters met gruwelijk kabaal langs mijn kleine boerenwoning – over smalle paden die voor paardenkarren en wandelaars zijn gemaakt, over smalle wegen die slechts geschikt zijn voor kleine auto’s.

.

Sierksma, La Roche 21.9/2022, Equinox

MAAKBAARHEID

Hans Molenaar vindt dat de ECB met haar miljarden aan opkopen ‘haar hand heeft overspeeld’. “De economie beweegt in cycli en los van het beleid van overheden en centrale banken is de Europese economie begonnen aan een herstelfase.” [FD 27.3.15]

Onmiskenbaar iemand, die in de leer ging bij de achttiende-eeuwer Adam Smith, met zijn onzichtbare hand van de markt die wel zorgde voor evenwichten en zo.

De negentiende-eeuwer Marx wees er fijntjes op dat de ‘politieke economie’ van voor zijn tijd steeds opnieuw economische beweging ondergeschikt dacht aan natuurwetten, wetten zoals die in de natuur aan het werk zijn. Hij maakte duidelijk dat het om maatschappelijke zaken ging – economische bewegingen, die de resultante zijn van specifieke vormen van samenleven.

De kapitalistische samenleving levert ons Molenaars ‘cycli’ op – de resultante van allemaal individuele reacties op ontwikkelingen die samen overreacties of onderreacties vormen – en aldus die ‘cycli’. Dat echter ‘de’ economie, waar en wanneer ook maar, als natuurgebeuren zulke cycli vertoont, is onzin.

Of het ingrijpen van de ECB nu zinnig is, ik laat het in het midden. Maar economie is en blijft een politiek-maatschappelijk fenomeen; die zogenaamde economische ‘wetten’ zijn een fictie. En ook al lijkt het kapitalisme zich op de globe te hebben gevestigd – het blijft niets anders dan één der mogelijke maatschappelijke stelsels.

Een stelsel met soms individuele veroorzakers van alomvattende crises. Men denke aan de bankiers die willens en wetens miljarden rotzooi op ‘de mark’ flikkerden – en hele ‘economieën’ meesleepten in de val.

Een mevrouw in de rij op Schiphol die uren moest wachten op haar vliegverbinding – een oponthoud veroorzaakt door een enorme stroomstoring – wachtte gelaten. ‘Ze neemt het niet te zwaar op. “Uiteindelijk kon niemand hier wat aan doen.”’ [VK 28.3.15]

Precies dat is maar de vraag. Iemand veroorzaakte die ‘kortsluiting’ in een megacentrale. Een zogeheten menselijke fout.

Je hoeft niet direct om schuldigen te schreeuwen – mensen die dit direct doen, horen vaak bij de samenzweringsgekken. Maar dat er vaak aanwijsbare oorzaken bestaan, dat politieke beslissingen effect hebben in de economie of dat een stommiteit in een centrale resulteert in vliegvertraging, het blijft ook waar.

Bevalt u dit blog, stuur het aan vrienden en kennissen

Bezoek ook mijn andere blog: sierksmatwee.wordpress.com

POSTMODERNE PASSIE

Alles wat vast was en solide, verdampt… Good old Karl’s samenvatting van het kapitalisme. Dat was destijds – in de 19e eeuw. Marx ging het om de vervluchtiging in geld van stabiele zaken en vaste verhoudingen.

De postmoderne versie van het kapitalisme is een heel stuk verder. Je kunt je zelfs afvragen of er hierna nog een verder is. Intussen is ook ’s mensen karakter aan het versmelten.

Wat vroeger een gevalletje ‘hysterie’ was – zo nu en dan, her en der – is tegenwoordig van alledag en overal. Mensen die voor een stoplicht staan te wachten of voor de zebrastrepen, bezig met overacting als speelden ze in een televisiesoap. Histrionics noemt de Engelsman dit.

Het lijkt steeds noodzakelijker om vooral goed te laten blijken hoe blij, boos, of verdrietig je wel niet bent. Wie zich in de vinger snijdt, lijdt daarna minstens aan een trauma.

Deze voortdurend gespeelde ontlading van zogeheten emoties en passies is inmiddels geïnstitutionaliseerd. De anchor man van het nationale nieuws vraagt zijn journalist ter plekke of en wat hij hier nu wel bij voelt. Toont iemand zich sober of gelaten – onmiddellijk wordt gevraagd of hij ‘dan niet over emoties beschikt’.

Een ultiem geval van deze sociale kristallisatie van een experience cultuur, gebaseerd op de overdreven uiting van soms zelfs dubieuze emoties, is de TV-zender Eurosport.

Sport is so wie so de kerk van de postmoderniteit geworden – eindelijk een wat steviger bodem voor iets dat een tijdje gold als ‘ietsisme’. ‘Er is toch wel iets…’ – ja, de prestaties der sporthelden.

Daarmee heeft emotie zich gespecialiseerd. Ontelbaar velen besteden hun hele jonge leven aan slechts één sport – ‘ze gaan ervoor’, vaak als volledig beroep. Volkomen opgefokt hebben ze, zoals de zender het voortdurend inpepert, ‘het komend jaar slechts één missie’.

Is die ‘missie’ eenmaal volbracht – winnen of minstens tweede worden in hun specialisatie – dan is daar het ‘emotiemoment’. Volkomen voorgekookt is dit, dag in dag repeteert de internationale sportzender bij elke ‘break’ beelden van dolzinnige verliezers of winnaars, wier emotionele uitbarstingen steeds een eenvoudig sjabloon volgen.

All sports! All emotions! De zelfreclame van Eurosport.

Een gruwelijke ontwikkeling is intussen ingang gezet. In de reclames wordt het voorgesteld alsof ook de amateur eigenlijk een sport-specialist is, iemand die in elk geval qua kleding en qua – ja zeker – emoties deze top-specialist kan nabootsen.

Eurosport gaat bondjes aan met perfide ministeries van prachtige oorden. Madeira.Eurosport.com – om er een te noemen. In een onvoorstelbare mooie natuuromgeving zie je lieden in fel gekleurde professioneel tenues joggen, klimmen et cetera. Ook de verderfelijke beelden van door prachtig Argentinië rauzende raceauto’s en motoren horen hier thuis.

We zijn bezig de wereld te verexperiencen – tot er geen wereld over is, om nog een echte ervaring in op te doen. Volgens McLuhan produceert een overdosis opwinding juist verveling. Al eerder schreef die andere onvolprezen linkse Walter Benjamin over ervaringsarmoede. Precies dat is waar we en masse op afstevenen.

Bevalt u dit blog, stuur het door aan vrienden en kennissen
Bekijk ook mijn andere blog: sierksmatwee.woordpress.com

UNIVERSITAIRE INDOCTRINATIE

Het is weer zover – “Wie zei daar ‘Marx’!?” Er wordt nu massaal gekankerd op linkse indoctrinatie door docenten op de universiteiten, in het bijzonder op degenen die lesgeven aan de sociale faculteiten.

Laat ik, voor hier op in te gaan, de klagers even herinneren aan de Berufsverbote, niet alleen in het land waaruit de term afkomstig is, maar ook hier te lande en elders: Het niet aanstellen, dan wel verwijderen van ‘linkse’ docenten en ambtenaren uit instellingen van onderwijs en overheid. Bezint eer gij begint…

Verhelderend voor het type klager is de opmerking van de student die de nieuwe heksenjacht aanzwengelde, Yernaz Ramautarsing. “Ik houd van een gedachtegoed waarin alles klopt en van het logisch toepassen ervan.” [VK 28.11.13]

Vervelend voor hem – en vooral denk ik voor zijn intellectuele toekomst – is het feit dat het aan de universiteit niet gaat om zoiets als ‘het gedachtegoed’ van een schrijver, als wel om onderzoek en argumentatie. Al helemaal niet om “de logische toepassing” van een “gedachtegoed”. Onderzoek en het gebruik van de resultaten daarvan zijn twee radicaal verschillende grootheden.

Inderdaad heeft de heldin van Yernaz Ramautarsing, Ayn Rand, een ‘gedachtegoed’ dat van losse, agressieve ideeënsnippers aan elkaar hangt. Zoals Pim Fortuin een ‘gedachtegoed’ had – en we hebben het geweten. Maar goed denken is het werk van beiden vreemd. Het zijn soms goed geformuleerde en aansprekende opinies. Ramatarsing denkt een door hem verafschuwd ‘links gedachtegoed’ te kunnen vervangen door dat van de schrijfster Ayn Rand. Hij wordt geportretteerd met haar bijbel in zijn hand.

Een van de rampzalige correlaties op het terrein van denken en doen is die tussen islam en studiekeuze. Een Californische hoogleraar schreef een jaar of tien geleden, naar aanleiding van de Twin Towers ramp, dat vrijwel nul procent van de islamitische studenten die naar het westen zijn gekomen een alfa- of een gammavak verkiest.

In tegenstelling tot het christendom, waarin interpretatie en hermeneutiek steeds een belangrijk rol speelden, en daarmee twijfel ten aanzien van ‘de bronnen’, is dit vreemd aan de Islamtraditie – en aan sommige andere, doctrinaire religies. Waarheid is wat er staat – een eigen lezing daarvan en/of een eigen interpretatie is principieel uitgesloten. Hooguit verkiest men soms het ware woord van een bron boven die van een andere.

Dus is een bètavak de ideale studie. Wiskunde – weliswaar geen ‘gedachtegoed’ – is niet interpretabel, wiskunde laat zichzelf onmiddellijk gebruiken bij het ontwerpen van technische toepassingen van vondsten in de andere bètavakken. Twijfel is overbodig.

Dat er vanzelfsprekend malloten ter linker en ter rechterzijde rondlopen, doet hieraan niets af. Als er al van indoctrinatie sprake zou zijn, dan dient dit aan de kaak te worden gesteld. Maar de ‘linkse’ of ‘rechtse’ politieke oriëntatie van veel alfa- en gammadocenten betekent niet dat ze als vanzelf indoctrineren.

Alan Lightman, in zijn Good Benito: “Tenslotte kwam Bennett tot de conclusie dat niemand op aarde wist waarom de Burgeroorlog begon. Het was hetzelfde met Engels en de sociale wetenschappen. Maar algebra was andere koek. Er was daar altijd een antwoord. De regels van de logica garandeerden een antwoord, en discussie erover was uitgesloten.”

Een huiveringwekkend gedachtegoed, dat van deze Benito en dat van Yernaz Ramautarsing.

28.11.13

APPLE’S INGEBOUWDE SLIJTAGE

Producenten van wat ook maar belazeren de klant sinds het begin van alle productie van wat ook maar. Prachtgoederen, daar niet van – maar steeds met een addertje onder het gras.

Onlangs bracht ik Windows XP ter sprake. Onderhoud via updates is onmisbaar voor elk besturingsprogramma. Dan houdt Microsoft daarmee opeens op – zo dwing je de klant iets nieuws te kopen. Ben je vrijwel monopolist, dan kopen ze dat nieuwe dus van jou.

Nu weer de iPad  Air van Apple. Daarin zit het meest slijtage gevoelige onderdeel – het batterijtje – zo diep en onwrikbaar verstopt in het apparaat dat het er niet schadevrij valt uit te halen en dus te vervangen. [VK 7.11] Dat gaat op voor al die kleine gadgets.

Ingebouwde slijtage is het. ‘Morele slijtage’ zou Marx zeggen. In feite immorele slijtage…

Je zou een eeuwigbrandende lamp kunnen maken, ze doen het niet. De huidige generatie info machientjes zou ontzettend lang mee kunnen – electrische infoverwerkers slijten niet echt. Wel die batterijtjes – dus is de termijn van het bezit daarvan afhankelijk.

Mijn goddellijke iPod Classic – mijn tweede hart ter rechter zijde – doet het nog steeds. Na dit bericht vrees ik voor het overleven.

7.11.13

GLOSSY ZELFMOORD

‘Glossy suïcide’ is ook een goede titel. Opeens verdwijnen bladen als Nieuwe Revu en Playboy, de uitgever slaat de hand aan eigen stam, zeg maar.

 

Nu heb ik mijn hele leven lang bij elk bezoek aan de supermarkt verbaasd gestaan over die enorme wand met ‘de bladen’. Aan wie slijten ze die onzin? dacht ik dan. Nu is het duidelijk: Aan niemand meer.

 

Is er verband met de neergang van de zogeheten ‘sociale media’? Ook al zo’n woord waar ik een tikkeltje nerveus van wordt. Hyves heeft het al gehad, aan de toekomst van Facebook wordt getwijfeld.

 

Wel wordt melding gemaakt van ‘een populaire nieuwkomer,… Snapchat’ [VK 1.11.13]. Daarop kun je een snapshot zetten, bijvoorbeeld een naaktfotootje van jezelf – met als garantie, dat ’t vanzelf in 10 seconden wordt gewist. Risicoloos zeg maar, en vlug.

 

Vlug lijkt me het trefwoord. In ons kapitalistisch systeem is alles wat beklijft, volgens een wijs woord van Karl Marx, gedoemd om te verdampen. De inhoud van onze hoofden lijkt een goed voorbeeld. Alles daarin dient flitsvlug te gebeuren en niet te overleven.

 

Ook aan je gerief kom je snel via het internet. Waarom in vredesnaam die ingewikkelde en langdurige omweg van de aanschaf van een tijdschrift? Waarom veel tijd en moeite besteden aan het verzorgen van een eigen ‘identiteit’ op Facebook, op zoek naar zogeheten ‘vrienden’ die het ook niet al te lang bij je uithouden?

 

De oneindigheid heeft het gehad, zo ook het hiernamaals. Wir wollen alles, und zwar jetzt!

 

2.11/2013