Als zwaar ongelovige heb ik het morele recht om iets te schrijven over de diefstal van De Grote Kerk in Haarlem. Kerstmis is nakend, dit is het moment.
Er is iets mis met deze Bavokerk aan de marktplaats. Daarin wordt geen mis meer gehouden – niet met Kerst, nooit niet. Het schitterende gebouw werd in 1559 verheven tot kathedraal van het door Rome nieuw opgerichte bisdom. Niet voor lang.
In 1577 werd het akkoord van Vere gesloten – de Spanjaarden zouden Haarlem verlaten onder de voorwaarde dat er gelijkheid zou zijn tussen katholieken en protestanten. Maar de protestanten namen al snel de macht over alsof er nooit een verdrag was geweest. Hoe dit ging, ik weet het nu nog niet. Een democratisch genomen meerderheidsbesluit van kerkgangers zal het niet zijn geweest.
Toen ik dit ooit voorhield aan een kleine Hervormde notabele in Haarlem, het hoofd van een lagere school, en de manoeuvre diefstal noemde, keek hij me aan alsof hij het in Rome hoorde donderen en alsof ik gek was.
Zo gek zit het geloof dus in elkaar, dacht ik. Niet alleen Heilige Boeken zijn altijd waar en altijd waar geweest, ook het actuele eigendom van gebouwen spreekt vanzelf – alsof er geen geschiedenis bestaat.
Op de website van de intussen Hervormde Grote Kerk wordt even gesproken over de ‘Beeldenstorm’, dit in verband met koorbanken die van vóór die tijd stammen. Dat gereformeerden destijds – net als nu nog islamieten en hindi – alom prachtige kunst van anderen vernielden, wordt er niet bij verteld.
Ook niet, dat de koorbanken incluis de hele kerk werd gegapt. Grappig is wel dat het de hervormden niet is gelukt om het ‘St.’ van ‘Bavo’ los te koppelen – zo heet de Grote Kerk in Haarlem immers nog steeds. Daarmee heeft hun diefstal een blijvend affiche.
Als echte gereformeerden sloegen de winnaars zelfs een financieel slaatje uit de uitsluiting van katholieken. Deze richtten schuilkerken in, welke oogluikend werden toegestaan. Daarvoor moesten de uitgesloten hervormden dik betalen via een belasting die ‘recognitiegeld’ werd genoemd. Je gapt een kerk en laat voor door anderen opgezette kerkruimten duur betalen, omdat je in al je goedertierenheid deze wil ‘erkennen’.
Een beetje chique geloofsgemeenschap zou de kerk toch al lang hebben teruggeven. Nu gedraagt ze zich als een fietsendief die het rijwiel dat hij zoeven nog ontvreemdde als zijn rechtmatig eigendom beschouwt. Een mooiere oplossing zou zijn: De verschillende geloven om de beurt de dienst te laten houden, vanzelfsprekend moslims vandaag erbij.
Indien de Hervormden de kerk nu alsnog aan de Katholieken zouden willen teruggeven, dan zal Rome die niet meer accepteren. Ze hebben al moeite genoeg om hun nieuwe St. Bavo te renoveren – de huidige kathedraal aan de Leidsche Vaart. Teveel geld aan hun zonden uitgegeven… Soms daartoe toe gedwongen.
24.12.13
Sierksma's Sores 