SEKS, SEKTE EN MACHT

Dat sinds de #MeToo explosie sektarische seks weer op de journalistieke agenda zou komen, wist ik direct. In de jaren 70 besteedde ik nogal wat tijd om het wel en wee van zogeheten communes te volgen, u weet wel: hippies. Later bestudeerde ik de Steiner-club der antroposofen; zo’n vereniging die in haar statuten ontkent een sekte te zijn en daarmee extra sektarisch is.

In alle vormen van sektarisme speelt seksualiteit, en dus seks een rol. In een of andere vorm is puritanisme de primaire voedingsbodem. Mannen en vrouwen uit benepen milieus ontsnappen richting beschermde seksuele vrijheid.

Het gaat om wat Erich Fromm destijds haarfijn omschreef als ‘angst voor de vrijheid’: de qua karakter puriteinse jongens en meisjes c.q. jonge vrouwen en jonge mannen willen van hun bekrompenheid af, en persen zich vervolgens in een keurslijf van sektarisch omschreven, en dus ‘goedgekeurde’, veelal losbandige seks. Alles ‘mag’ opeens, mits het gecodeerd wordt als ‘genezing’, ‘vrijheid in gebondenheid’, The Path.

Communes en sekten hebben gemeen, dat er steeds één of enkele van de top dog mannetjes hun morele terreur kunnen uitoefenen over de rest van de mannen, waardoor ze verleidelijk worden voor de vrouwen – die de andere mannen moeten ‘opgeven’.

Vervelend voor de vrouwen is dat ze slechts tijdelijk de rol van seksuele oogappel van de He-Man mogen vervullen, die vervolgens op hen raakt uitgekeken en dan nieuwe oogappels vindt. Het zijn de verworpenen, de opeens afgewezen vrouwen, die meestal achteraf in opstand komen en wellicht zelfs uit de kast.

Zo nu weer vrouwen die jarenlang zijn geneukt door hun boeddhistische ‘leidsmannen’. Achteraf zijn ze een tijd lang ‘bang voor de zwarte magie’, gezwicht voor ‘het geestelijke overwicht’ et cetera. En zowel in de berichten van de klaagsters, als in de toon van de verslaggevers komt voortdurend de term macht voor.

Zielige vrouwen, met emotionele kwetsuren als gevolg van scheidingen et cetera, geven zich over aan boeddhistische heren en hun rituelen. Later heet het opeens, dat ze voor de macht zijn gezwicht en niet meer onder die macht uit durfden te komen. Andere vrouwen, die nog steeds het genot van des meesters pik genieten, zeggen tegen critici: mijn soort boeddhisme “is niet voor iedereen te bevatten; vrouwen hebben echt een keus”.

Ik denk dat deze tegenstem gelijk heeft. Machtsuitoefening is altijd een zaak van reciprociteit geweest: Degenen over wie macht wordt uitgeoefend ‘willen’ dit, of laten het gebeuren. Pas wanneer geweld wordt ingezet om ‘afvalligen’ in het gareel te krijgen – wat in sekten zeker ook voorkomt – wordt deze wederkerigheid opgeheven. Daar is inderdaad iets mis. Meestal is dit niet het geval.

Maar om nu elke mallotige boeddhistische ‘geestelijke leider’ die met zijn ‘zwarte magie’ van de ‘geheime praktijk’ van zijn pik vrouwen geneest die door hun westerse mannen zijn verlaten, te gaan vergelijken met Harvey Weinstein, is van de zotte. [VK 20.2.18]

Alleen al de 1001 soorten boeddhistische sprookjes-sekten die er zijn, zou toch elke weldenkende man of vrouw aan het denken moeten zetten. Elk van die malle clubjes beweert ‘Het Pad’ te kennen en te bewandelen. Een tegenspraak op zijn minst – een pragmatische paradox zeer waarschijnlijk.

Sierksma 20.2.18

STAAT EN INDIVIDU – MACHT EN GEZAG

In de VK van 12.3 staat een artikel van David Brooks, overgenomen uit The New York Times. Brooks beweert dat “de aard van de macht fundamenteel is veranderd.” Daarmee bedoelt hij, dat niet meer leiders, tanks en de staat “echte macht” vertegenwoordigen. Het gaat tegenwoordig om “de macht van individuen die hun toestemming kunnen intrekken.”

Merkwaardig genoeg beweert de zelfde Brooks een alinea verder dat “de echte macht in de massa zit.” Die twee grootheden – individu en massa, beide als hoofdfactor – ze zijn niet goed te rijmen.

Tijdens het lezen kreeg ik de indruk terug te zijn in de jaren ’80 van de vorige eeuw. Toen beweerde de Fransman Baudrillard dat “het sociale wel degelijk heeft bestaan, maar niet meer bestaat.” Een soort filosofenversie van Thatchers “de maatschappij – die bestaat niet.” Baudrillard schreef over “de schaduw van de zwijgende meerderheden” die eenvoudig niet meer mee doen, zich aan het sociale en het politieke onttrekken – en zo een macht vormen.

Wellicht leest Brooks Frans, wellicht Baudrillard?

Het probleem met al dit soort hyperalgemene uitspraken is, dat ze nooit waar zijn. Daarvoor is de samenleving – op kleine en op grote schaal – eenvoudig te complex.

De nationale staat functioneert nog steeds. Wel is dat functioneren gecompliceerd door een systematisch doorzettende verweving met andere staten en door de steeds mondialer functionerende economie. Maar nationale staten functioneren – hier in Europa, ginds in de Verenigde Staten van Amerika.

Ook functioneren de Nederlandse gemeenten – misschien niet ideaal, maar ze functioneren. Ook als de opkomst van de kiezers beneden peil blijft, zelfs wanneer ‘een zwijgende meerderheid’ die cijfers naar beneden haalt.

Overigens ben ik veel banger voor de agressie van schreeuwende minderheden. Het geteisem dat de straat op gaat en bijvoorbeeld Burgemeester Lenferink van Leiden dwingt tot concessies die een burger als alle andere burgers onderwerpt aan onfatsoenlijke beperkingen.

Of bang voor dat andere geteisem – de zogeheten voetbalfans die stadions afbreken en/of supporters van de tegenclub lek slaan.

Natuurlijk verandert de structuur van de macht van de staat of die van overheden, natuurlijk functioneert die macht ingewikkelder met de opkomst van sociale media en media überhaupt. Zoals de arts steeds vaker wordt geconfronteerd met patiënten die het in de spreekkamer dankzij www beter denken te weten dan die arts.

Maar dit gaat eerder over tanend gezag, dan over structurele macht. Brooks en Baudrillard lijken die twee vitaal verschillende kwesties een beetje door elkaar te klutsen.

13.3.14

Wanneer u dit blog waardeert, verspreid het via uw facebook, hyves, twitter of andere social media!