In een opinieartikel in het FD poneerden Arjo Klamer en George Möller de volgende stelling: “Gedrag slaat over van irrationaliteit naar immoraliteit en dat wordt bestreden met regels.” [7.12.13] Ze vinden dit een slechte zaak.
Behalve het onbeholpen Nederlands, waarop ik in elk geval Klamer wel eens eerder betrapte, snap ik deze keer geen bal van het door de auteurs beweerde.
Hoe kan gedrag irrationeel zijn? Denken kan meer of minder redelijk zijn, zich meer of minder houden aan logische maatstaven van begrijpelijkheid. Gedrag is gedrag; noemt iemand het irrationeel, dan gebeurt dit meestal omdat hij zich zelf anders zou gedragen.
Waarom “irrationaliteit overslaat naar immoraliteit” is ook weer zo’n taalnummertje. Stel dat we precies weten wat irrationaliteit en immoraliteit precies betekenen – en met Arjo weet je dat nooit zeker – dan is de vraag of dit ‘overslaan’ vanzelf gaat of dat hiervoor juist bepaalde omstandigheden nodig zijn.
Mij komt het voor dat het kapitalistische systeem per se onrechtvaardig is, per se ongelijkheid produceert en dit per se in stand houdt, dat het systeem per se draait om een reeks deelsystemen die per se tegen elkaar in en/of langs elkaar heen werken en die elk op zich per se volstrekt onverwachte typen crisis kunnen produceren die ervoor zorgen dat het kapitalisme als macro socio-economisch systeem per se onevenwichtig en crisisgevoelig is.
Dat hiermee de ideale voorwaarden zijn gegeven voor het misbruiken van al die onregelmatigheden en crises door zeg maar ‘immorele’ typen – het staat buiten kijf.
Dat het van een Bilderbergachtige onzin is dat, zoals Klamer en Möller het schrijven, “bankiers van deze periode gebruik moeten maken door te rade te gaan bij wijsheden die de westerse, maar zeker ook de oosterse beschaving te bieden heeft, [] als bijdrage aan een goed moreel kompas en het herstel van vertrouwen” – me dunkt, het onzingehalte hiervan staat ook vast.
Wanneer u dit blog waardeert, verspreid het via uw facebook, hyves, twitter of andere social media!
9.2.14
Sierksma's Sores 