In de Rode Hoed hield opperrabbijn Toledano een banvloek uit 1656 over de filosoof Spinoza staande. Bezwaren hadden destijds moeten worden ingediend, en wel binnen de dertig dagen na uitspraak ervan. ‘Bovendien was die ban al opgeheven met de dood van Spinoza’ probeert de rabbijn het nog eens grappig.
Wagendorp probeert dit ironisch af te doen. [VK 8.12.15] Zo zorgt de opperrabbijn er toch maar voor, dat we weer eens even denken aan die Spinoza – en aan zijn filosofie. Dat doet niemand. Ik vermoed dat ook Wagendorp Spinoza’s Ethica niet onmiddellijk uit zijn kast heeft gehaald.
Wat de uitspraak van de opperrabbijn werkelijk interessant maakt, is het feit dat het weer eens de spotlights richt op de regelgeschiftheid van de godsdiensten uit het Midden-Oosten – de religies der woestijnnomaden. Eenmaal vastgesteld, kun je zo’n regel nooit meer veranderen, je komt er nooit meer vanaf.
Of het nu gaat om malle eetvoorschriften waarbij die van het ene geloof die van het andere geloof ook nog eens tegenspreken, of om verplichte uren voor het bidden, of om de verplichte richting voor de ligging tijdens het slapen, of nu weer om die dertig dagen: het lijkt op de infantiele regelvastheid van een kind dat zich heeft voorgenomen om niet meer op de richels tussen de stoeptegels te gaan staan. Op straffe van…
Nu weet je wat er gebeurt wanneer je een volwassene infantiel noemt. Precies, die gaat in de gordijnen en reageert infantiel. Lees er de sprookjes op na, tenslotte toch geschreven voor kinderen. Regelvast en wreed, de trefwoorden, het geheel doordrongen van magische agressie.
Maar beste vrienden van de Islam en het Jodendom, wordt het niet eens tijd om – even afgezien van het geloven in het hogere zelf – die Prinzipienreiterei onder de loep te nemen? Dit doen natuurlijk al veel gelovigen, eenvoudig door zich er niet aan te houden. Maar het zou aardig zijn wanneer de geestelijke leiders eens leerden te relativeren.
Bezoek ook mijn andere blog: sierksmatwee.wordpress.com
8.12.15
Sierksma's Sores 