Is President Trumps verwijt aan rechters van vooringenomenheid louter absurd? Nee. De geschiedenis kent helaas teveel voorbeeden van rechtspraak volgens politieke signatuur.
Onder Hitler tekenden onmiskenbaar fascistische rechters zonder pardon doodsvonnissen van politieke tegenstanders. Onder Poetin is al weer enige tijd sprake van rechterlijke vooringenomenheid ten aanzien van zogeheten ‘economische delicten’ van tegenstanders van het Russische regime.
Gezagsondermijnend is Trumps verwijt pas wanneer hij onafhankelijke rechters in een goed functionerend rechtssysteem als het Amerikaanse eerst beschuldigd van vooringenomenheid, hen dan ‘zogenaamde rechters’ noemt en hen vervolgens al bij voorbaat schuldig verklaart aan eventuele daden van terrorisme in de toekomst omdat ze zijn decreet van grenssluiting willen toetsen aan de grondwet.
Net zo als trouwens hier te lande Wilders de hele rechterlijke macht politiseert en daarbij suggereert dat ze de Nederlandse ‘veiligheid’ in gevaar brengt. Net zoals trouwens in Italië Berlusconi elke rechter die hem veroordeelde een ‘stiekeme communist’ noemde.
Kan een goed functionerende rechtstaat zoiets tolereren? Nee dus. Helaas komen deze autoritaire vlerken ermee weg.
Het gaat er ook niet om rechters een bepaalde politieke voorkeur toe te dichten en daarom vanzelfsprekend hun onafhankelijke juridisch oordeel in twijfel te trekken. Zoals Wilders deed. Er zouden geen rechters meer benoemd kunnen worden
Uiteindelijk schuilt er onder elke rechtstatelijke grasmat echter een addertje. Ook rechters moeten benoemd worden, in Nederland bij Koninklijk Besluit. Dit betekent in laatste instantie door een zittende regering die vanzelfsprekend een politieke kleur heeft. Het gebeurt hier echter steeds ook op dringende voordracht van de Hoge Raad voor Justitie.
Dit laatste neemt niet weg dat de politieke neutraliteit van de rechtspraak te allen tijde een delicate zaak blijft. In Suriname zien we nu hoe namens de regering Bouterse het Openbaar Ministerie de rechtsgang tegen Bouterse tegenwerkt. Daar proberen neutrale rechters van kaliber in een Krijgsraad een moordenaar aan de kaak te stellen, maar ‘Justitie’ probeert dit namens de aangeklaagde via alweer een ‘beroep’ te verhinderen. Opnieuw: de delicate mix van macht en rechtspraak.
Opdat in een goed functionerende rechtstaat als de onze de rechterlijke macht niet ten onrechte wordt bezoedeld, zou het goed zijn om Wilders wegens zijn insinuaties aan te klagen. Me dunkt, belangrijker nog dan een klacht wegens discriminatie die voor de rechter komt.
In Amerika zou wat Trump heeft geflikt voor beschaafde volksvertegenwoordigers een reden moeten zijn impeachment na te streven voordat door die narcistische malloot nog meer schade kan worden aangericht.
Het zal helaas niet gebeuren.
Sierksma 10.2.17