NAAKT VERBANNEN

John Vesty is een begaafd schilder. In mijn huis wonen verschillende van zijn werken; in deze Sequence ga ik slechts op één daarvan nader in. Die hangt boven mijn bed.

.

.

Toen ik besloten had om nog een ander van zijn schilderijen te kopen, een recent doek, besloot ik op het Web te kijken of er iets over de data en de maker te vinden is. Zo struikelde ik over een ongelofelijk artikel waarin uit de doeken wordt gedaan hoe nu juist dit schilderij boven mijn bed, samen met anderen, van een tentoonstelling werd verbannen. Dit gebeurde nota bene in Cromer, een stadje aan de Engelse Oostkust dat ik in een ver verleden goed leerde kennen. Er is zelfs een gedicht van me over de pier die ze daar hebben. * Teneinde goed Engels te leren spreken, had mijn vader me voor drie maanden ondergebracht bij een Engels gezin in Leicester; de lady of the house was a teacher speech and drama. De familie had een klein zomerhuis in het dorp Overstrand, een buur van de wat grotere plaats Cromer.

Daar stond het dus op mijn scherm te lezen, een artikel in The Independent, bepaald geen krantenvod: “Nadat er klachten binnenkwamen van de staf, werden in het kantoor van Cromer’s Gemeenteraad naaktschilderijen van de muren verwijderd. John Vesty had ervoor gezorgd dat zijn schilderijen daar vier weken lang in het kantoor van het North Norfolk District Council zouden hangen.” We schrijven Augustus anno domini 2010 – twee duizend en tien voor wie de voorkeur geeft aan letters; beide Twin Towers zijn inmiddels uit New York verdwenen en de eerste kapitalistische crisis van de eeuw is alweer aan het vervagen. In al hun va god verlaten onnozelheid waren deze huftertjes nog steeds bezig met het weren van schilderijen van naakte vrouwen…

De schilder zelf, John Vesty, reageerde aldus: “Het zijn allemaal standard life poses – het soort werk dat kunstenaars al honderden jaren maken. Er zijn geen expliciet frontale poses of iets wat daar ook maar op lijkt.” Deze riposte is, me dunkt, nogal tam en lam. Christ! Of schildersmodellen nu in standard poses zijn afgebeeld of met al hun openingen frontaal en goed zichtbaar – het is volstrekt irrelevant. De cruciale kwestie bij het bekijken van alle schilderen is of zo’n doek goed is of niet, en natuurlijk ook van belang is hoe je tot een dergelijk oordeel kunt komen, een beoordeling gedeeld met anderen. Zelfs een schilderij van twee neukende mensen op het strand kan een goed werkstuk zijn; het verdient het om door een publiek van liefhebbers te worden bekeken. Heb je er geen trek in, kom dan niet naar de tentoonstelling…

Voor ik een close-up van ‘mijn’ Vesty laat zien, dus van een van de doeken die uit Cromer werd verbannen, moet ik nog melding maken van een soortgelijke potsierlijke vertoning die ikzelf ooit meemaakte. Het ging om een tentoonstelling van doeken van Kees Vollemans in het Academie Gebouw van de Leidse Universiteit, een oud klooster. Het gebeurde ergens rond 1966, toen ik daar studeerde. Ook het werk van Vollemans werd, nadat het er een dag had gehangen, van de muren weggehaald, dit na klachten van ik weet niet wie. Let wel, in zijn geval ging het inderdaad om full frontal poses – dat wil zeggen om kutten en aarzen. Je zou ze misschien schilderkunstig van mindere kwaliteit kunnen noemen; maar precies dat oordeel kun je pas vellen wanneer je ze eerst hebt bekeken – iets wat me toen niet lukte, omdat ze al weg waren gehaald toen ik kwam kijken…

.

.

Dit is zeker ook geen meesterwerk. Wel is de weergave van de houding van het model goed gelukt, net als het kleurgebruik dat typisch ‘Vesty’ is. Later, in een volgende stukje – dat ik zal schrijven nadat ik het nieuwe schilderij in bezit heb gekregen – zal ik proberen te verduidelijken hoe de vakman Vesty is blijven groeien en groeien, en hoe schitterend van kwaliteit zijn latere werk is. Daar gaat het bij elke kunstenaar toch om: almaar beter worden…

Waar ik hier mee wil eindigen – ook een reden waarom ik het bovenstaande schreef – is een kleine notitie over het begrip puritanisme. Vanaf mijn allereerste colleges esthetica legde ik er nadruk op dat puritanisme een veelomvattende morele houding impliceert; het is niet iets dat louter met seks te maken heeft.  Puriteinen wensen zaken helder te houden – eenvoudig en nauwkeurig van elkaar onderscheiden, zo niet gescheiden. Iets dient of dit, of dat te zijn; het moet zuiver zijn.

Er bestaat volgens mij een psychologische samenhang tussen puritanisme en smetvrees – de abnormale angst voor, en vooral ook afschuw van ‘onreinheid’. Wie hieraan lijdt, is voortdurend bezig met handen wassen na het handen schudden, maakt steeds oppervlakken schoon die hij gaat aanraken, verkleedt zich vaak en verschoont idem de lakens.

De psycho-politieke consequentie hiervan is dat alles wat als onrein wordt ervaren wordt verbannen uit de directe omgeving van de degenen met smetvrees – kortom, alles wat vreemd is en anders. Zo zijn misogynie, ethnicisme en, erger nog, racisme de logische broertjes en zusjes van deze angst voor het onreine. Dit impliceert dat puritanisme in essentie een meer algemeen moreel verschijnsel is. Dus was ik nogal in mijn nopjes, toen ik het uit de mond van een hoer mocht optekenen, Alberto Moravia’s Désidéria zoals die haar stiefmoeder beschrijft: “Uiteindelijk bleef ze een puriteinse Amerikaan. Ze beoordeelde mijn schranzen als een moralist, als ging het om een fout of een zonde…” Kortom, de puritein vindt niet dat te veel eten ongezond is; hij of zij beschouwt het als een kwaad. 

Dat is de crux van de zaak: puritanisme is niet beperkt tot een benepen houding tegenover alles wat met seks te maken heeft, iets wat veel mensen denken. Natuurlijk is ook de verbanning uit Cromer van John Vesty’s naakten een toppunt van puritanisme; puritanisme beslaat echter een veel breder terrein, variërend van politieke noties van nationaliteit tot en met geschiedschrijving, racisme, homofobie et cetera. Het gaat om de dwangmatige uitsluiting uit het bewustzijn van wat niet ‘van ons’ is, wat ‘vreemd’ en ‘raar’ wordt gevonden – kortom, alles wat als zondig en verkeerd wordt beschouwd.

Gaat het om de verbanning uit een Engels badplaatsje van schilderijen met blote vrouwen erop, dan is het wellicht vooral belachelijk. Vergeet echter niet dat het soort mensen dat dergelijke afbeeldingen wil verwijderen, ook graag heel wat meer uit deze wereld wil elimineren. Kortgeleden zag ik opnieuw de film ‘Z’ van Costa Gravas, waarin veiligheidsfunctionarissen langharigen, homo’s en linksen beschrijven als kankers in het lichaam van de staat, die moeten worden weggesneden om dat lichaam het weer gezond te maken…

.

* CROMER PIER, 1962

.

.

Those were the days of whine and poses,

Sauntering the far end of the pier.

In Cromer ‘t was – Constable’s coast.

Lads fingering rows of one-armed bandits,

Fruit machines, rivuletting money,

Gushing from their rattling throats.

Boys boasting budding manliness,

Loud-mouthed, beer-filled,

Feeling like heroes – gods, no less,

A lovely lass at hand,

Steering her rounded ass and boundless tits.

.

Then, but a passing immigrant,

Come from the Low Lands, learning English.

Yet, how I loved that pier,

Above the sea, walking its stilts,

It made me sing,

Kleist’s puppet, floating on my strings,

Prometheus yet unbound, no doubts,

Not knowing all the misery, the sorrow,

Quite unaware of all that was to follow.

.

Even though as poor as hell,

I loved that pier, its smell,

Its shaking penny makers,

Guarding their loot in steely loins,

Figuring tricks to get those coins.

By daylight filling boxes with black fruit,

Earning the little money spent at night;

To be pound wise – no way,

Not even being penny foolish.

.

Sierksma, Montmorillon 4.2/2022

ASSANGE: COMPLEX GEVANGEN

‘Een complexe gast die maar niet weg kan’. Het lijkt me een aardige en wellicht juiste titel voor een stuk over de Australiër Julian Assange van Wikileaks. [VK 5.2.16]

 

Probleem is dan wel weer dat Patrick van IJzendoorn in het artikeltje eronder gewag maakt van ‘Julian Assange die zich vrijwillig heeft laten opsluiten in Londen in de ambassade van Ecuador’. Laten opsluiten? Tweemaal mis. Assange zocht er asiel en werd een gast, die verwachtte te worden vrijgelaten.

 

Nu kun je van alles denken over de Zweedse seksaffaire van Assange. Zeker is, dat in Nederland vervolging voor seksueel contact met iemand die de man thuis uitnodigde en vervolgens maanden wachtte met een ‘aangifte’ zou worden geseponeerd. Niet zo in Zweden, maar in dat land ben je ook al schuldig wanneer je knipoogt naar een hoer. Zou Minister Asscher heen moeten verhuizen, dit ter zijde.

 

Nu kun je ook van alles denken over de merkwaardige combinatie van feiten over Assange’s leven in die ambassade waarin hij al 3,5 jaar de klos is. Enerzijds is er sprake van ‘een matrasje dat hem rugklachten bezorgt’ en wordt er gedraald met nodige tandartshulp. Anderzijds zijn er kostbare computers waarop geheime codes worden ingetikt en is er een ‘loopband’. Waarom dat ‘matrasje’ dan niet even vervangen is? U vraagt het, ik heb geen antwoord.

 

Rare journalistiek, dat wel.

 

Mij lijkt de conclusie van Assange’s Zweedse advocaat to the point: Dat de Engelsen nu maar eens op moeten houden met op de man te jagen omdat zijn celstraf voor onduidelijke en onbewezen daden in Zweden er intussen opzit. Nog niet gesproken over de vrijwel-Isolationsfolter die hem wordt aangedaan…

 

Maar ook hier zonder blijft het een gotspe dat Engeland, altijd prat gaand op ‘vrijheden’ van burgers, deze farce zolang heeft laten duren. Ongetwijfeld, omdat the Great Cousin USA de arme Assange voor zijn fnuikende onthullingen aan het kruis wil nagelen en dit zonder de Britse bemoeienis nooit zou kunnen doen.

 

Volg ook Sierksma’s Sequences: sierksmatwee.wordpress.com

AANRANDING: LIEGEN, VERDOEZELEN, VERZWIJGEN

De connotatie van woorden is soms ingewikkeld.

 

Nu gaat het om seks – te weten aanranding en verkrachting in intussen ‘Keulen, Zweden, Oostenrijk, Finland en Zwitserland’. Steeds door asielzoekers of immigranten. Wanneer iets met seks niet direct boven water komt, heet het ‘verdoezeld’ [VK 12.1.16]

 

Wanneer een minister de Kamer informatie onthoudt is het al gauw ‘liegen’.

 

Interessant is, dat de krant het ‘extra schadelijk’ noemt nu blijkt dat er in Zweden ‘in 2014 een politieke afweging is gemaakt om de affaire stil te houden.’ Omdat het om immigranten ging, wilde men geen olie op het vuur van extreem rechts gooien.

 

Dat lijkt me juist minder schadelijk en op zich kan verzwijgen een acceptabel motief zijn, zeker omdat toen nog niet duidelijk was geworden dat dergelijke aanrandingen pas later vaker zouden voorkomen. Alleen met de zogeheten kennis van nu kun je er pas vraagtekens bij zetten.

 

Mijn vrouw sprak ooit, dunkt me, wijze woorden. Het was het tijdperk van de vliegtuigkapingen, de jaren zeventig. Je kon niet op staan, of je kreeg een Jumbo als ontbijt.

 

 

Zij zei toen: “Wat zou er gebeuren wanneer de pers en TV die kapingen zouden doodzwijgen? Zou de lol er niet snel af zijn? Die lui staan of vallen bij openbare aandacht. Een kaping in het nieuws is een terroristisch succes; eentje doodgezwegen is een mislukking.”

 

Ik denk van wel.

 

Bezoek ook mijn andere blog: sierksmatwee.wordpress.com

COCK TEASERS EN CUNT TEASERS

Welk delicaat onderwerp je ook neemt, er zullen zich steeds extreme standpunten ontwikkelen. ‘Extreem’ in deze postmoderne hetzetijd wint het steeds van ‘weldoordacht’. Prikkelende provocatie a la Pauw en Witteman wint het van weloverwogen journalistiek. De waarheid ligt meestal ergens in het midden.

Vandaag in de Volkskrant een foto met daarop een ‘lekker stuk’, de ene tepel duidelijk zichtbaar, op haar Braziliaanse armen de tekst: “Ik verdien het niet om verkracht te worden.” Probleem met die tekst: Niemand verdient dat. En iemand die het zogenaamd wil, kan niet verkracht worden – ze kan het hooguit samen met iemand willen spelen.

Boven de vrouw de krantenkop: “Het recht er sensueel uit te zien.”

Steeds weer taal, taal en nog eens taal! Wat heet ‘sensueel’? Meestal wordt dit genomen in de betekenis van wellustig, wulps en zinnelijk. Dan kun je nog alle kanten op.

Cruciaal lijkt het om de inzichten uit de biologie in de discussie ‘mee te nemen’. Dat vak gaat al lang uit van de gedrevenheid van ons organisme door het Grote Trio ‘seks, vlucht en agressie’. In hun spelletjes zijn bij mensen moraal en geweten de spelbrekers. Maar ook daarvan is niet duidelijk op welk moment ze in het spel van de Grote Drie interveniëren – ervoor, tijdens of pas erna?

Het biljart tussen de seksen – homo of hetero – verloopt nu eenmaal over deze drie banden. Bij het beoordelen van iets als seksuele provocatie is het dus van groot belang, om te weten of prikkelend gedrag of oppeppende (ont)kleding is bedoeld voor bekenden en/of beminden dan wel voor wildvreemden.

Het merendeel van alle wellustige prikkeling gaat in deze wereld uit van vrouwen – en het is over deze wereld dat ik schrijf, niet over die van een utopisch romancier. Is een vrouw uit met een minnaar, dan kan ze ver gaan, ook als vreemde omstanders de prikkels eveneens ondergaan. Deze laatsten, mogen we in een beschaafde wereld aannemen, laten de spelbrekers in hun geval meespelen. Ze blijven ervan af.

Loopt een vrouw echter in ‘sensuele’ outfit alleen over straat, of dit zelfs gelardeerd door sensuele gedragingen – ’s avonds laat, zoals het artikel een geval beschrijft – dan is het louter biologisch een misschien te groot appel aan de spelbrekers van de mannelijke moraal en het geweten.

Cock teasing heet dit op z’n Amerikaans – een land, deskundig in deze zaken. Een beetje vrouw weet haar sensuele uitstraling al naar gelang de situatie echter te doseren.

Marianne vertelt in het artikel dat familieleden zich aan haar vergrepen, waarna ze door haar moeder het huis werd uitgezet. “Ze gaf mij de schuld omdat ik halfnaakt door het huis liep.” Dat is ook haar schuld, ook al is het niet dezelfde schuld als die van de aanrander of de verkrachter.

De schuld van de verkrachter is een absolute schuld. Verkrachting en aanranding zijn volstrekt taboe, in elke samenleving, in elke situatie. Maar wie ‘halfnaakt’ door het huis loopt, met voortdurend mannelijke familie om zich heen, maakt zich schuldig aan cock teasing.

Dat zou ook een man doen, wanneer hij zich zo gedraagt – cunt teasing. Al heeft in zijn geval het teasen wellicht een praktisch oogmerk. Wat het trouwens ook zou kunnen hebben bij vrouwen – maar die willen in elk geval het recht behouden op de keuze van hun minnaars. Verkrachting elimineert per se die keuze.

Er is dus niet zozeer een universeel recht om er sensueel, wellustig uit te zien. Dat ‘recht’ is situationeel bepaald. Er is wel een universeel recht om niet verkracht te worden. Maar er is ook een morele plicht om geen cock teaser te zijn, dan wel een cunt teaser.

PS Het andere extreem is vanzelfsprekend het zich hullen van vrouwen in lange jurken en in haren- of zelfs gezichtsbedekkende sluiers. De vraag is of in dat geval de Wet van Michel Foucault niet opgaat: Hoe sterker het verbod op het ‘tonen’, des te perverser de prikkel om het toch te doen – grensoverschreiding.

Bevalt u dit blog, verspreidt het dan per facebook, twitter of andere social media.

SEKS

Bij het woord ‘postmodern’ schiet menigeen in een stuip – of omdat hij geen flauw benul heeft van wat het woord betekent, of omdat hij deze naam voor wat het betekent onjuist vindt. ‘Postmodern’ is al zo vaak geduid, dat het welhaast alles lijkt te betekenen.

Toch een poging – dit in verband met de seksprocessen tegen de voormalige socialistische presidentspretendent Strauss-Kahn – burgerlijk in de VS, in een strafproces in Frankrijk. (Zie de VK van vandaag)

Postmoderniteit is een radicaal verval van het tedere scherm tussen openbaar en privé – een schaamteloze schaamtecultuur. Denk aan de GSMbeller in de trein die je de gebeurtenissen van de laatste nacht laat meebeleven, inclusief haar liefdesverdriet; denk aan de eindeloze kranten- en TV-interviews met de man of vrouw ‘achter de roman’ of ‘achter de politicus… Et cetera.

Ooit stond de wereld verbaasd, toen aan het graf van Mitterand niet alleen zijn vrouw verscheen, maar ook zijn maîtresse. Wist niemand iets van – en wie het wist, hield daarover de mond. In Engeland lustten ze er altijd wel pap van, een politicus in een nachtclub, met een onderbroek op zijn hoofd gefotografeerd, staat er de volgende ochtend in de krant. En hij valt. Maar ook daar gold in de moderniteit op veel andere terreinen toch die scheiding tussen publiek en privé.

Iemands privéleven – van welke aard ook – zou privé moeten blijven. De mening van een nog steeds modern mens. Of hij het nu met een zij of met een hij doet of met wie dan ook, is alleen van belang voor de betrokkenen. Politiek is het irrelevant.

DSK zou in de VS aan de dans kunnen ontsnappen, omdat hij daar ‘wegens diplomatieke immuniteit boven de wet stond’. Dit is een geschifte regel – iemand die iets verkeerd doet, moet altijd beoordeeld worden. Of hij iets verkeerd doet is dit geval aan een slachtoffer – in Amerika een dame, die zich door DSK seksueel belaagd heeft gevoeld. Maar deze man via de Franse staat aanklagen, omdat hij seksuele bacchanalen vierde met hoeren, die zich voordeden als vrije vrijsters – het is typisch postmodern. Hebben wij niets mee te maken. Alleen wanneer zo’n dame zelf hem zou beschuldigen van seksuele agressie, mag dit openbaar worden.

Postmodern Frankrijk gebruikt echter moderne wetgeving tegen prostitutie en souteneurschap om zich postmodern te verlustigen in de escapades van een bekende persoonlijkheid. Voor een modern mens is dit gênant. Voor een schaamteloos postmoderne persoon is het een gelegenheid om een ander eens lekker te shamen.

Sierksma 28.3.12