Mijn sympathie ligt niet zo snel bij mariniers, groene baretten en born killers. De lezing van een interview met twee oud-mariniers in de Volkskrant [16.10] bracht me echter aan hun zijde. Ze reageerden op het inderdaad onappetijtelijke ‘proces over de treinkaping bij De Punt’.
Het psychologische gezever en de pogingen om de ondervraagde mariniers over het al of niet opzettelijk doden van nog levende terroristen aan de praat te krijgen, was inderdaad niet te pruimen. De twee mariniers – Gatowinas en Scholinck – zeggen het zonneklaar: wie mariniers opleidt, kweekt dodelijke machines met gruwelijke wapens in handen. Hun doel: op bevel uitschakelen van aangewezen tegenstanders. Wie wil dat er eerst ‘op de benen’ wordt geschoten, zo zegt een van hen, kan beter de politie bellen.
Daarom is het bijschrift ‘oud-marinier’ ook niet op hen van toepassing. Eens een marinier, altijd een marinier, ook al ben je niet meer in dienst. Het is zoals destijds met de terugkerende jongens uit Vietnam. Wie niet horizontaal in de body bag naar huis werd vervoerd, kwam levend terug – maar als een gevaar voor andermans leven. Het aantal ‘oud-mariniers’ dat in Amerika af en toe in het wilde weg gaat schieten, is nogal groot. Onvermijdelijk.
Het voortdurend willen reduceren van deze mensen en hun daden tot morele categorieën is een ernstig misverstand. Zij behoren tot een a-morele orde. Vermoedelijk al door opvoeding, maar zeker na de selectie en training tot marinier (et cetera, denk aan anti-terrorisme-brigadiers) maakt hen tot killers. Op hen de noemers van ‘goed en kwaad’ loslaten is een category mistake.
Dit betekent dat dergelijke mensen niet thuis horen in een proces tegen hen, gevoerd wegens hun deelname aan een opdracht die wel tot rücksichtslos doden moest leiden. Zoals een van de twee het helder zegt: De Staat dient zich te verantwoorden voor de opdracht die ze deze mensen gaven, welke opdracht dit ook was en hoe die ook werd uitgevoerd.
Een probleem dat hiermee direct te maken heeft, betreft het eindeloos mekkeren over ‘motieven’ van de lui die, eenmaal opgeleid tot dergelijke daden, doorslaan. In Amerika is men weken na de aanslag in Las Vegas nog steeds verbaasd over het feit dat de FBI maar niet achter ‘de motieven’ van de men weet te komen.
Dat motief is er niet! Hetzij opgeleid tot een machine zonder god erin, hetzij opgegroeid tot een volstrekte narcist, lopen deze mensen ego-loos door het leven, ze beschouwen anderen en zichzelf als dingen. Af en toe is er een innerlijke drang om ‘er te zijn’,om even ‘te bestaan’ – en wel door een daad van agressie. Die daad zelf is het motief; er is geen andere ‘reden’.
Onze zogeheten rechtsstaat kent echter een processysteem waarbinnen een ‘dader’ wordt onderzocht op gelegenheid, sporen en motief. Hoe kan een rechter immers anders afwegen? En dat is goed zo. Het betekent echter dat bepaalde daden buiten dit systeem van procesvoering vallen. Dat erkennen is een verantwoordelijkheid van de staat.
Sierksma 16.10/2017
Sierksma's Sores 